رجیستری غیر حضوری چه معایب و مزایایی دارد؟

معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران اعلام کرد از این پس رجیستری غیر حضوری انجام می‌شود؛ در این مقاله قصد داریم به معایب و مزایای اجرای چنین طرحی بپردازیم.

در تاریخ هجدهم مهرماه امسال مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک ایران طی نامه‌ای به ستاد مبارزه با قاچاق کالا گزارشی از شرایط نامناسب ایحاد شده در مبادی ورودی گمرک به دلیل الزام به رجیستری حضوری گوشی تلفن همراه از ۱۲ مهرماه، اعلام کرد که از تشکیل صف‌های طولانی مسافران و عدم امکان رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی در وضعیت موجود حکایت داشت.

وی در همین راستا از ستاد مبازره با قاچاق کالا و ارز درخواست کرد که جهت جلوگیری از شیوع بیماری کرونا و همچنین برای رضایتمندی مسافران ورودی و نظام‌مند کردن فرایند ثبت گوشی تلفن همراه، اجرای طرح رجیستری گوشی به صورت غیرحضوری و پس از انجام استعلامات سیستمی از واحد گذرنامه و در مکانی غیر از مبادی ورودی گمرک انجام شود تا ضمن جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی از اجرای طرح، از تجمع افراد با قطع زنجیره شیوع ویروس کرونا جلوگیری شود.

طبق اعلام معاون فنی گمرک ایران بعد از پیگیری‌های صورت گرفته قرار بر این شد که از ابتدای دی ماه سال جاری رجیستری گوشی تلفن همراه به صورت غیرحضوری انجام خواهد شد و مدت زمان انجام فرایند حضوری به کمتر از یک دقیقه کاهش پیدا می‌کند.

معاون فنی گمرک با اشاره به اقداماتی که در جریان تغییر روند رجیستری و ثبت غیر حضوری آن در دستور کار قرار دارد توضیح داد: پیش بینی شده که اظهارنامه مسافری توسط آژانس‌های مسافری در هواپیما توزیع و تکمیل می‌شود، در غیر این صورت تا قبل از گذرنامه تکمیل شده یا در سالن گمرک تکمیل شود. در این اظهارنامه مشخصات گوشی تلفن همراه از جمله شماره IMEI باید درج شود.

معاون فنی گمرک ایران گفت: گوشی تلفن همراه توسط ارزیاب گمرک رویت و به واسطه بارکدخوان شماره IMEI و بارکد پاسپورت در سیستم درج خواهد شد و بعد از ثبت مشخصات گوشی و احراز مسافر در مبادی ورودی، فرد یک ماه فرصت دارد تا با مراجعه به سامانه گمرک (EPL) ادامه فرایند رجیستری را انجام دهد.

مهرداد جمال ارونقی همچنین اعلام کرده است: برای گوشی‌های تلفن همراهی که تاریخ ورود آن 1399.4.12 تا 1399.9.30 می‌توانند طبق روال قبلی و با استعلام سیستمی از سامانه نیروی انتظامی احراز مسافربودن، عملیات ترخیص در EPL بدون مراجعه حضوری انجام شود.

اما اگر رجیستری غیر حضوری انجام شود و روند ثبت گوشی‌های موبایل به روال سابق برگردد چه اتفاقی می‌افتد؟!

بد نیست به این قضیه به شکل واقع‌بینانه نگاه کنیم.

همه‌ی ما می‌دانیم بسیاری از گوشی‌های گران‌قیمت و به شکل خاص گوشی‌های آیفون به شکل مسافری وارد بازار کشور می‌شوند و اصولا مسافران این گوشی را به این شکل وارد می‌کنند چرا که قیمت این گوشی در بازار داخل بسیار بالا است؛ اما دلیل بالا بودن قیمت این گوشی چیست؟!

از آنجا که نحوه‌ی واردات آیفون به بازار کشور کمی متفاوت از سایر گوشی‌هاست، تا پیش از مهرماه که قانون ثبت و رجیستری گوشی‌های موبایل حضوری شد، هزینه‌‌ی رجیستری گوشی تقریبا مشخص بود و مابقی آن را هزینه‌ی خرید پاسپورت برای ثبت به نام یک مسافر در سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات ارتباطی شامل می‌شد که معمولا برای گوشی‌های آیفون در مجموع حداکثر ۸ میلیون تومان تمام می‌شد؛ یعنی هزینه‌ی خرید یک گوشی آیفون بدون کد به اضافه‌ی حدود ۸ میلیون تومان هزینه‌ی ثبت و رجیستر آن.

اما از ابتدای مهرماه با تصویب قانون جدید و حضوری شدن مراحل رجیستری گوشی، قیمت این گوشی یک‌مرتبه با افزایش زیادی روبه‌رو شد و اختلاف قیمت گوشی‌های شرکتی و گوشی‌های مسافری به حدود ۱۰ درصد رسید که مبلغ قابل توجهی بود.

بر این اساس ۴ میلیون تومان هزینه گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده به اضافه حدود ۱۰ میلیون تومان هزینه‌ی خرید پاسپورت که این رقم بین واسطه‌های مختلف تقسیم می‌شود.

به این ترتیب رقم قابل توجهی صرف هزینه‌های ثبت در سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات ارتباطی یا همتا می‌شود.

اما به گفته‌ی فعالان بازار اگر روند ثبت گوشی در شبکه رجیستری کشور به روال سابق برگردد، هزینه‌های رجیستری هم تا حدود زیادی کاهش می‌یابد و شاهد ریزش قیمت در بازار گوشی‌های آیفون خواهیم بود؛ چرا که بخشی از واسطه‌ها برای رجیستری حضوری در مسیر گمرک فرودگاه برای جمع‌آوری اطلاعات پاسپورت مسافران ناآگاه حذف شده و به این ترتیب گوشی با واسطه‌های کمتر و به این ترتیب با هزینه‌ی کمتری به دست مشتری می‌رسد.

مسئولان امر معتقدند که حسن رجیستری غیر حضوری این است که مثل بعضی از کشورها برگه اظهار داخل پرواز به مسافر داده می‌شود تا در صورت همراه داشتن گوشی آن را اعلام و سپس در شبکه رجیستری ثبت کند.

از طرفی اگر مسافر اعلام کرده باشد که گوشی همراهش است و قصد دارد در شبکه ایران فعال سازی شود، موقع خروج از فرودگاه توسط بارکد خوان‌های مخصوص شماره imei و شماره پاسپورت وی ثبت شده و بعد از خروج از فرودگاه یک ماه فرصت دارد تا وارد شبکهepl شده و حقوق و عوارض گمرکی را پرداخت کند.

با این حال باید منتظر بمانیم و ببنیم پس از اجرایی شدن این طرح و با گذشت چند روز از زمان اجرای آن چه اتفاقی خواهد افتاد و آیا بر روی کاهش قیمت‌ها موثر خواهد بود یا خیر.

البته همه‌ی این تغییر روندها برای ثبت و رجیستری گوشی‌هایی است که مسافر حق دارد فقط یک دستگاه با خود به همراه بیاورد؛ باید دید که بقیه‌ی گوشی‌هایی که به شکل مسافری وارد می‌شوند و قرار است در بازار عرضه شوند به چه شکلی رجیستر می‌شوند و آیا هزینه‌ی رجیستری این گوشی‌ها کاهش خواهد یافت یا خیر.