-
0/10
«شفت ۲۰۱۹» (Shaft) به کارگردانی «تیم استوری» (Tim Story) و با هنر نمایی «ساموئل ال. جکسون» (Samuel L. Jackson) به دیدار دوباره‌ی دو نسل از قهرمانان مجموعه پرداخته و تفکرات‌شان را در برابر یکدیگر قرار می‌دهد.
حدود پنج دهه از تولید اولین عنوان از مجموعه فیلم‌های اکشن-هیجانی شفت می‌گذرد. این مجموعه اولین‌بار با هنرنمایی «ریچارد راندتری» (Richard Roundtree) در قالب سه‌گانه (در سال‌های ۱۹۷۱، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۳ در سینماهای آمریکا) به نمایش درآمد. تقریباً بیست سال بعد یعنی در سال ۲۰۰۰، فیلم جدیدی تحت این برند تولید شد که برای اولین‌بار ال. جکسون را در خود می‌دید. پس از گذشت نوزده سال، شفت جدید حالا در ژانر سرگرم‌کننده‌ی اکشن-کمدی به تولید رسیده و دیگر خبری از موقعیت‌های هیجان‌آور، جدی و هولناک همیشگی مجموعه نیست.
جدیدترین فیلم از مجموعه‌ی شفت که به تهیه کنندگی کمپانی «برادران وارنر» (Warner Bros.) به مرحله اکران رسیده، بیش از آن که یک اکشن هیجان‌انگیز باشد، فیلمی کمدی، بیهوده‌گو و هزل‌پرداز است. در بازار فعلی سینمای جهان که فیلم‌های اکشن-کمدی در رده‌ی پرمتقاضی‌ترین محصولات سرگرمی ایستاده‌اند، تغییر چهارچوب ژانری و اساس کلیِ مجموعه شفت جای تعجب ندارد؛ هرچند این تغییر ذاتاً نامطلوب نیست اگر به استانداردهای این ژانر نزدیک باشد. فیلم‌هایی که با محوریت اکشن و کمدی تولید می‌شوند صرف نظر از هر موضوعی، غالباً سرگرم‌کننده و عامه‌پسند هستند؛ چنان‌که در چند سال اخیر محصولات قابل قبولی از جمله «بچه‌های خوب» (The Nice Guys) و «ددپول» (Deadpool) به سینماها عرضه شده و با اقبال مواجه شده‌اند. بر همین اساس، تغییر چهارچوب ژانری مجموعه از اکشن-هیجانی به اکشن-کمدی تاحدودی توجیه‌پذیر به‌نظر می‌آید.
تیم استوری، کارگردان فیلم (که اثر مشابهی نظیر Ride Along در کارنامه‌اش قابل مشاهده است)، با وجود تجربه‌ی قابل اتکایی که در زمینه‌ی اکشن-کمدی کسب کرده، در شفت ۲۰۱۹ اما فارغ از هدر دادن اکشن و اجراهای هیجان‌انگیز، در سمت کمدی، حتی ذره‌ای به استانداردهای ژانری نزدیک نمی‌شود. از موقعیت‌هایی که به سختی خلق شده‌اند تا دیالوگ‌ها و بازی‌ها عملاً کمدی قابل توجهی ارائه نمی‌دهند و این در حالی است که فیلم به شدت و باادعا عنوان کمدی را حمل می‌کند. فیلم دائماً ایده‌های به‌ظاهر بامزه‌اش را به سمت مخاطب پرتاب می‌کند؛ با این حال، گویا حجمه‌ی شوخی‌ها که البته قسمت عظیمی از آن‌ها را شوخی‌های جنسی شکل می‌دهد، در قبال مخاطب کارکرد چندانی ندارند.
ال. جکسون با وجود این‌که اجرای قابل قبولی ارائه می‌دهد، اما در مقابله با مخاطب، به‌طرز چشم‌گیری ناتوان است و خیلی زود اثرگذاری‌اش را از دست می‌دهد.
بار کمدی فیلم تماماً سوار بر اجرای ساموئل ال. جکسون است و تقریباً عامل کمدی دیگری در فیلم حاضر نمی‌شود. جکسون با وجود این‌که اجرای قابل قبولی ارائه می‌دهد، اما در مقابله با مخاطب، به طرز چشم‌گیری ناتوان است و خیلی زود اثرگذاری‌اش را از دست می‌دهد. به عبارت دیگر، حضور ساموئل ال. جکسون در شفت ۲۰۱۹، در حیطه‌ی طنز و کمدی جذاب است اما این جذابیّت ابداً ادامه‌دار نیست.
داستان فیلم از جایی آغاز می‌شود که جان شفت، قهرمان مجموعه برای دور کردن همسر و فرزندش از تهدیدها، آن‌ها را ترک می‌کند. پسر جان، یعنی جان شفت جونیور با بازی «جسی آشر» (Jessie Usher) در غیاب پدر، در کنار مادرش و با ایده‌آل‌های تربیتی او بالغ می‌شود؛ یعنی نهایتاً جان شفت جونیور ملقب به جی جی به شخصیتی بدل می‌شود که خلاف سنت خانواده‌ی شفت، قهوه‌ی بدون کافئین می‌نوشد، از شوخی‌های جنسی امتناع می‌ورزد، از اسلحه تنفر دارد و در «اف‌بی‌آی» (FBI) در سِمَتِ تحلیلگر اطلاعاتی مشغول به کار شده است.
کریم حسن» (Karim Hassan) یکی از دوستان صمیمی جی جی است که در همان افتتاحیه به طرز مشکوکی به قتل رسیده و پیش‌زمینه داستانی فیلم را فراهم می‌کند. در حالی که فیلمنامه به کشته شدن کریم خیلی تاکید دارد، رفتار مخاطب اما در قبال این رویداد کاملاً خنثی است. در واقع مرگ کریم صرفاً به دست‌مایه‌ای تبدیل می‌شود تا به‌وسیله‌ی آن، اساس جریان فیلم آن‌طور که طرح‌ریزی شده پیش برود. با این حال، جوّی که به‌وسیله‌ی این اتفاق به فیلم وارد می‌شود، به طرز شدیدی برای مخاطب ناملموس و غیرقابل درک است. دلیل آن هم چیزی نیست جز پردازش سرسری شخصیت کریم حسن و البته مدت زمان اندکی که در طول افتتاحیه به او اختصاص می‌یابد.
در هر صورت، دوست صمیمی جی جی حالا کشته شده و شفتِ جوان در پی یافتن راز مرگ شبهه‌دار کریم، به یک جریان کارآگاهانه وارد می‌شود. جونیور به تناسب مدل شخصیتی‌اش در راه یافتن راز مرگ دوستش چندان موفق نیست و در نهایت پس از بیست سال دست به دامن پدرش، جان شفت می‌شود. جان به محض این‌که جی جی را ملاقات می‌کند، از ادب و شخصیت فرزندش ناامید می‌شود. در این لحظات شفت پدر و پسر هر کدام تعاریفی از مفهوم مردانگی ارائه می‌دهند که در نوع خود، تفاوت تفکرات میان نسل‌ها را آشکار می‌کند و این از جمله نکات خوشایند فیلم است. در مجموع، تقابل دو نسل از خانواده‌ی شفت با دو تفکر متفاوت و البته متضاد، موقعیت‌های جالب توجهی بین پدر و پسر برقرار می‌کند که غالباً جذاب‌اند. جریان روایت فیلم تا قبل از ورود ساموپل ال. جکسون، به شکل سهمگینی کند و حوصله سربر است. با این حال، با حضور شفتِ پدر، اوضاع کمی بهبود پیدا می‌کند. البته ریتم هیجان‌انگیر فیلم چندان تاب نیاورده و خیلی زود نخ‌نما می‌شود.
در نگاه کلی، داستان فیلم نه تنها جذاب نیست، بلکه پر است از حفره، پیچیدگی و موقعیت‌های بی‌اثر و غیر ضروری
علاوه بر این موارد، اصلی‌ترین عامل طراحی فیلمنامه یعنی مرگ کریم هم کم‌کم محو شده و دیگر برای جی جی اولویت به حساب نمی‌آید. مهم‌ترین رخداد افتتاحیه‌ی فیلم به قدری کمرنگ می‌شود که نهایتاً فیلمنامه‌نویس، شخصیت مونث «ساشا» را به عنوان عامل اصلی داستان معرفی می‌کند. درواقع در دو سوم پایانی فیلم، در حالی که عامل اصلی داستان فیلم نادیده گرفته شده، نجات جان شخصیت ساشا در نقش معشوقه‌ی جی جی و در کنار آن، خون‌خواهیِ شفتِ پدر از دشمنان قدیمی‌اش اولویت می‌یابند. در نگاه کلی، داستان فیلم نه تنها جذاب نیست، بلکه پر است از حفره، پیچیدگی و موقعیت‌های بی‌اثر و غیر ضروری.
گذشته از بحث فیلمنامه و جریان روایت، اکشن فیلم در بهترین حالت به موقعیت‌های پر زد و خوردی می‌گراید که در قبال استانداردهای فعلی سینما در اجرای اکشن، حرفی برای گفتن ندارند. البته این به معنای ناتوانی محض کارگردان نیست. فیلم در قیاس با آثار هم‌رده‌اش نسبتاً اکشن به درد بخور و کاملی ارائه می‌دهد. بخش زیادی از اجراهای پرتحرک را سکانس‌هایی با محوریت مبارزه با اسلحه تشکیل می‌دهند. البته تنوع لوکیشن‌ها و کیفیت اجراها در حدودی نیست که جذابیت و هیجان اکشن تا پایان حفظ شود.
فیلم شفت از تیم بازیگران تا کمدی، اکشن و سناریو، در تمام بخش‌ها پتانسیل تبدیل شدن به یک اثر کامل را در خود می‌بیند. با این حال، خروجی نهایی، به محصولی بدل شده که جز حضور ساموئل ال. جکسون، در هیچ حیطه‌ای حتی به مرز جذابیت هم نزدیک نمی‌شود. اگر از طرفداران ژانر اکشن-کمدی هستید یا ال. جکسون بازیگر محبوبتان است، یک بار تماشای فیلم احتمالاً به مذاقتان خوش خواهد آمد؛ با این حال، جدیدترین عنوانِ مجموعه‌ی شفت فرسنگ‌ها از یک اکشن-کمدی بامزه، پرتحرک و هیجان‌آور فاصله دارد.
حضور ساموئل ال. جکسون
اکشن بی‌رمق-
موقعیت‌های کمدی خالی از کارکرد
-
جریان حوصله‌سربر و کند
-
روایت آشفته و نامنسجم
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید