-
0/10
با شیوع پاندمی کووید-۱۹ در اواخر بهار الکس ترنکویست (Alex Turnquist)، مجبور شد که از دانشگاه شیکاگو به محل زندگی خود برگردد. پس از آن، الکس هنگام بازپخش ویدیوهایش در اپلیکیشن اسنپ‌چت، متوجه تیک‌های غیر طبیعی در پلک‌هایش شد.
مدتی بعد سر او نیز دچار تکان‌های ناگهانی شد که قابل کنترل نبودند. روانپزشک الکس حدس می‌زد که بروز این تیک‌های غیر طبیعی باید ناشی از مصرف داروهای ضد افسردگی باشد. اما قطع کوتاه‌مدت داروها در کاهش علائم الکس بی‌فایده بود. بعدتر پزشکان تشخیص دادند که احتمالاً الکس دچار یک اختلال تیک غیر طبیعی شده است. هنوز به‌طور کامل مشخص نیست که چرا الکس به این عارضه دچار شده است.
با این حال الکس در ماه مارس سال جاری ویدیویی از خودش در تیک تاک منتشر کرد. او در این ویدیو، تجربه‌اش را از ابتلا به تیک‌های غیر طبیعی شرح می‌دهد. الکس می‌گوید، من در دوران پاندمی به یک تیک غیر طبیعی مبتلا شدم. ابتدا تصور می‌کردم اثر داروی لکساپرو باشد. تحقیقاتی نیز درباره‌ی ارتباط میان این دارو و ایجاد اختلالات عصبی وجود دارد. اما به تازگی متوجه شده‌ام که انزوای ناشی از پاندمی موجب شیوع گسترده‌ی تیک غیر طبیعی در دختران جوان شده است.
بروز تیک‌های غیر طبیعی در افرادی مثل الکس توجه متخصصان را به خود جلب کرده است. محققان اظهار می‌کنند که این تیک‌های غیرطبیعی در دختران ۱۲ تا ۲۵ سال به موازات پاندمی کرونا، به‌صورت یک اپیدمی، شیوع یافته است. به‌علاوه، اشتراکات قابل توجهی در پدیده‌شناسی این تیک‌های رفتاری در سرتاسر کانادا، ایالات متحده، انگلستان، آلمان و استرالیا مشاهده شده است که بر همه‌گیر بودن این پدیده دلالت دارد.
شیوع یک اپیدمی به موازات پاندمی
در پاییز سال ۲۰۲۰ دو متخصص مغز و اعصاب در کانادا از شیوع تیک‌های غیر طبیعی در میان افراد جوان مطلع شدند. یکی از کارکنان مرکز تخصصی اختلالات حرکتی کودکان و نشانگان توره در آلبرتا، درباره‌ی مراجعه‌ی سه دختر نوجوان با علائم مشابه در طول یک هفته به آن‌ها اطلاع داد. پس از آن، در ماه ژانویه تعداد مراجعان دارای علائم مشابه به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت. پس از انجام تحقیقات متعدد، این دو متخصص اعلام کردند که شیوع تیک‌های غیر طبیعی در واقع یک اپیدمی به موازات پاندمی است.
علائم مراجعان جدید با نشانه‌های بیماران مبتلا به نشانگان توره تفاوت دارد. مهم‌ترین تفاوت این است که نشانگان توره در سنین ۵ تا ۷ سالگی شیوع پیدا می‌کند. تا کنون هیچ بیماری، در سنین بالاتر از ۱۱ سال، که به تازگی علائم در او پدیدار شده باشد وجود نداشته است. همچنین، بیماران اخیر از علائم بسیار گسترده‌تری نسبت به بیماران مبتلا به تیک توره رنج می‌برند. بر اساس این تفاوت‌ها، متخصصان شیوع چنین علائمی را به‌عنوان رفتارهای مشابه تیک دسته‌بندی می‌کنند.
ناتوانی بیمار در کنترل علائم
توضیح تفاوت میان نشانگان توره و رفتارهای مشابه تیک، به مراجعانی که دچار تیک‌های غیرطبیعی هستند، کار بسیار دشواری است. متخصصین اظهار می‌کنند، شرح‌دادن این تفاوت به بیماری که دچار تیک توره نیست و تنها از رفتار مشابه تیک ناشی از استرس پاندمی رنج می‌برد، گاهی واقعا غیر ممکن می‌شود. ما اغلب با مخالفت بیمار مواجه می‌شویم. زیرا با وجود اینکه بیمار واقعا به نشانگان توره دچار نشده است، اما رفتارها و علائم او دست کمی از علائم این اختلال ندارد. به علاوه، کاملاً مشاهده می‌شود که بیمار در کنترل علائم ناتوان است. برخی از مراجعان و خانواده‌هایشان مستأصل شده‌اند. این افراد به حمایت و شفقت پزشکان برای دریافت کمک نیاز دارند.
بسیاری از محققان عقیده دارند که استرس سال گذشته، ناشی از قرنطینه‌ی کامل شهر‌ها، تعطیلی مدارس و انزوای اجتماعی، همراه با سابقه‌ی اختلالات سلامت روان در برخی افراد موجب بروز تیک‌های غیرطبیعی شده است. به بیان دیگر، اعتقاد بر این است که برخلاف نشانگان توره، بروز چنین تیک‌های غیر طبیعی عامل ژنتیکی ندارد. در واقع این اختلال ناشی از عوامل فیزیکی و محیطی است. بر اساس فرضیه محققان، دیدن افراد مشهور دارای تیک‌های غیر طبیعی در شبکه‌های اجتماعی عاملی بود که موجب بروز گسترده‌ی این تیک‌ها شد.
نقش شبکه‌ی اجتماعی تیک‌تاک در شیوع تیک‌های غیر طبیعی
در شبکه‌ی اجتماعی تیک‌تاک، به اشتراک‌گذاشتن تجربه‌ی تیک‌های غیر طبیعی به یک فرهنگ در میان کاربران این شبکه بدل شده است. حدود یک سال قبل، ساکستون (Saxton) یک جوان ۲۳ ساله‌ی اهل انگلستان، درست بعد از خروج این کشور از اولین قرنطینه‌ی کووید-۱۹، به عارضه‌ی تیک‌های غیر طبیعی دچار شد. طبق گفته‌ی خود او، ساکستون در طول قرنطینه به اضطراب اجتماعی شدید دچار شده بود. همچنین، انجام اعمال روزمره‌ای همچون بیرون رفتن از خانه، باعث ابتلای او به حملات پانیک و تیک‌های غیر طبیعی می‌شد.
ساکستون اظهار می‌کند، دیدن افرادی که در شبکه‌ی اجتماعی تیک‌تاک از تجربه‌‌شان از ابتلا به تیک‌های غیر طبیعی صحبت می‌کردند، باعث شده است که او اعتماد به‌نفس بیش‌تری برای حضور در اجتماعات بیرون از خانه داشته باشد. پس از آن، ساکستون تصمیم گرفت که دیگران را نسبت به حملات پانیک و تیک‌های غیر طبیعی آگاه کند. همچنین، ساکستون اشاره می‌کند که دیدن ویدیوهای تیک‌تاک افراد دارای تیک باعث می‌شود که تیک‌های غیر طبیعی آن‌ها را به خود بگیرد و این اتفاق کاملاً غیر ارادی است.
تحقیقات ثابت کرده است که تقلید تیک‌های دیگران، در میان افراد مبتلا به تیک یک پدیده معمول است. البته امکان گسترش اختلال تیک‌های غیر طبیعی و رفتارهای مشابه تیک در شبکه‌های اجتماعی دیگر غیر از تیک‌تاک وجود دارد. همچنان که در آگوست سال جاری، یک متخصص آلمانی از شیوع گسترده‌ی رفتارهای مشابه تیک در میان کاربران شناخته‌شده‌ی یوتیوب در این کشور خبر داد.
راهکار مقابله با گسترش تیک‌های غیر طبیعی چیست؟
طبق فرضیه‌ی محققان، آنچه که بروز رفتارهای مشابه تیک را در میان این افراد گسترش داده است احتمالاً یک پدیدهی گسترده‌ی اجتماعی‌زا است. این پدیده در میان متخصصان ناشناخته و بحث برانگیز است. آن‌ها پدیدهی رفتارهای مشابه تیک را با شیوع تیک‌های غیر طبیعی در سال ۲۰۱۳ در نیویورک مقایسه می‌کنند. شیوع پدیدهی مشابه در گذشته به‌عنوان یک بیماری اجتماعی‌زا شناخته‌شده بود. تنها تفاوت میان این دو پدیده، نحوه‌ی گسترش بیماری است. بر خلاف سال ۲۰۱۳، شرایط گسترش بیماری این بار از طریق ویدیوهای موجود در اینترنت مهیا شد. در حالی که قبلاً بیماری از طریق ارتباط چهره به‌چهره‌ی افراد گسترش می‌یافت.
الکس ترنکویست می‌گوید، پس از مراجعه به تراپیست‌های متعدد تصمیم گرفته است که این تیک‌های غیر طبیعی را به‌عنوان بخشی از وجود خود بپذیرد. همچنین او می‌گوید که تمام تلاش خود را در راستای مدیریت این عارضه به‌کار می‌گیرد. الکس پرهیز از عوامل تشدید‌کننده‌ای همچون موقعیت‌های استرس‌زا، نوشیدن الکل و خستگی شدید را در کاهش علائم مؤثر می‌داند. با این وجود، محققان در تلاش‌اند که راه حلی برای جلوگیری از گسترش هرچه بیش‌تر رفتارهای مشابه تیک بیابند. واضح است که نمی‌توان افراد را مجبور کرد شبکه‌های اجتماعی را کنار بگذارند. اما راهکارهایی برای افزایش آگاهی مردم نسبت به شیوع ناگهانی تیک‌های غیر طبیعی وجود دارد. باید روش‌های افزایش آگاهی در میان افراد را به‌شیوه‌ای درست به‌کار گرفت.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید