آیا سال آینده تعرفه و قیمت اینترنت افزایش می‌یابد؟

از هفته پیش با مطرح شدن مصوبه مجلس در رابطه با افزایش ۱۰ درصدی مالیات اپراتورهای تلفن همراه، شبهه‌هایی در رابطه با افزایش قیمت اینترنت به وجود آمده که موجبات نگرانی کاربران را فراهم کرده است.

دولت طی مصوبه‌ای موضوع افزایش ۱۰ درصدی مالیات اپراتورها را مطرح کرد که بر اساس آن وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که این مالیات باعث افزایش قیمت بسته‌های اینترنت خواهد شد که البته مجلس این مساله را تکذیب و اعلام کرد که جو منفی علیه این مصوبه به دلیل شفاف شدن بودجه‌ی وزارت ارتباطات است.

بر اساس مصوبه‌ی مجلس، حق الامتیاز و حق السهم دولت از کارور (اپراتورهای خدمات دهنده مخابراتی) به میزان ۱۰ درصد افزایش یافته و به حساب درآمد عمومی ردیف ۱۳۰۴۰۴ نزد خزانه‌داری کل واریز می‌شود. منابع حاصل به میزان ۳۰ هزار میلیارد ریال با هدف حمایت از تولید و محتوا و فعالیت‌های فرهنگی و نظارت در فضای مجازی هزینه می‌شود.

در این مصوبه آمده است:

مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و نظارت بر آن به‌طور انحصاری برعهده سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) ‌صدا و سیما است.

در همین راستا وزیر ارتباطات در صفحه‌ی اینستاگرام خود متن مصوبه را منتشر و اعلام کرد:

این عین مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس است. اگر غیر از این است، لطفا رسما تکذیب شود. این پیشنهاد توسط نمایندگان به قانون بودجه اضافه شده است. سه هزار میلیارد بودجه برای نظارت، مسئول نظارت هم صدا و سیما.

اما پس از اعتراض وزیر ارتباطات و نماینده‌ی ایلام که خواستار حذف این پیشنهاد شده و متذکر شده بودند که این مصوبه موجبات گران شدن اینترنت و توقف توسعه روستایی را فراهم خواهد کرد، ظاهرا در مجلس اعلام شد که مجلس به اپراتورها اجازه افزایش قیمت اینترنت را نمی‌دهد. اما افزایش ۱۰ درصدی مالیات اپراتورها که معادل سه هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود، یا اپراتورها باید تعرفه‌ اینترنت را افزایش دهند یا ورشکست خواهند شد. 

در همین راستا عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی با اشاره به مصوبه مجلس در خصوص افزایش ۱۰ درصدی درآمد دولت از اپراتورها تاکید کرد که قیمت اینترنت در سال ۱۴۰۰ افزایش پیدا نخواهد کرد. وی همچنین به موضوع مطرح شده از سوی وزیر ارتباطات اشاره و اعلام کرد:

به نظر می‌رسد مطلب درست به ایشان منعکس نشده است. من تاکید می‌کنم که به طور حتم در سال ۱۴۰۰ قیمت اینترنت افزایش پیدا نخواهد کرد.

عضو کمیسیون تلفیق مجلس یادآور شده که با این مصوبه، درآمد دولت افزایش می‌یابد و افزایش ۱۰ درصدی درآمد دولت، باعث توسعه زیرساخت‌های ارتباطی می‌شود.

مجتبی رضاخواه به این موضوع اشاره کرده که بر اساس سیاست‌های وزارت ارتباطات کیفیت خدمات و دیتای اپراتورها روی تلفن‌های همراه کاهش پیدا کرده و این موضوع نتیجه‌ی سیاست‌های چند سال وزارت ارتباطات است که باعث شده سرمایه گذاری در این حوزه کاهش پیدا کند. به این ترتیب با افزایش درآمد دولت از مالیات اعمال شده بر اپراتورها، توسعه زیرساخت و شبکه صورت خواهد گرفت و در نهایت این مصوبه باعث می‌شود که کیفیت خدمات افزایش پیدا کند.

وی همچنین تاکید کرده که در این مصوبه موضوع غیرقانونی بودن افزایش قیمت تعرفه اینترنت لحاظ شده است.

به گفته‌ی رضاخواه، این مصوبه تصویب شده و اجرای آن قانونی است و اگر قرار باشد کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تعرفه و قیمت اینترنت را افزایش دهد، غیر قانونی است و مجلس ورود می‌کند. آنها اجازه این کار را ندارند.

اما اینکه چرا صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و نظارت بر آن به‌طور انحصاری برعهده سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) ‌صدا و سیما است، جای سوال است که در همین زمینه عضو کمیسیون تلفیق صدا و سیما می‌گوید:

برآورد دولت از میزان درآمد اپراتورها برای سال ۱۴۰۰ به میزان مبلغ سه هزار میلیارد تومان کم بوده که این پول به جای آنکه در خزانه واریز شود، در اختیار وزارت ارتباطات بوده و ما نمی‌دانیم که برای چه مواردی استفاده می‌شده است. مطابق با مصوبه سال گذشته و بدون لحاظ کردن ۱۰ درصد افزایش در مصوبه امروز، مبلغ ۳ هزار میلیارد تومان اپراتورها به وزارت ارتباطات پرداخت می‌کردند اما به خزانه واریز نمی‌شده است. ما گفته‌ایم که این مبلغ باید صرف حمایت از تولید محتوا در فضای مجازی شود. پس این مبلغ ارتباطی با افزایش ۱۰ درصدی حق السهم دولت ندارد.

اما در رابطه با توسعه اینترنت روستایی که نگرانی‌هایی در مورد آن از سوی نماینده‌ی ایلام و نیز وزیر ارتباطات مطرح شده بود، رضاخواه می‌گوید:

درآمد دولت از محل اپراتورها حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان است و دولت این را در بودجه پیشنهادی ۷ هزار میلیارد تومان برآورد کرده بود. ما این رقم را به ۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش دادیم. حال توسعه ارتباطات روستایی و طرح USO می‌تواند از این مابه التفاوت ۱۰ تا ۱۱ هزار میلیارد تومان هزینه شود.

اما وزیر ارتباطات همچنان تاکید می‌کند که درصورتی که مصوبه افزایش ۱۰ درصدی حق السهم اپراتورها تصویب شود نیازی به این نیست که اجازه افزایش بهای تعرفه به اپراتورها داده شود به صورت طبیعی اینترنت گران می‌شود.

به گفته‌ی وزیر ارتباطات، اگر مالیاتی که دولت از اپراتورها قرار است بگیرد افزایش پیدا کند، اپراتورها هم می‌توانند سقف مجوز تعرفه را بالا ببرند و این اتفاقی است که با قانونی شدن این مصوبه اتفاق خواهد افتاد و اینترنت صد درصد گران خواهد شد.

آذری جهرمی باز هم تاکید کرده که این مصوبه مجلس قطعا باعث گرانی اینترنت خواهد شد و گرانی اینترنت ضد توسعه و رشد فناوری اطلاعات در ایران است. در هر صورت اگر این مصوبه قانون شود برای همه لازم الاجراست.

وزیر ارتباطات گفته است:

اکنون تمام صحبت ما با مجلس، نمایندگان و افکار عمومی این است که در یک روال مردم سالاری در خصوص موضوعی که قرار است قانون شود گفت‌وگو کنیم. این اظهاراتی که برخی دوستان می‌گویند با اجرای این مصوبه اینترنت گران نمی‌شود کارشناسی نیست و واقعا تاثیر به سزایی در قیمت اینترنت در ایران دارد. به شخصه امیدوارم که این اتفاق نیفتد و منابع مالی مورد نیاز برای تولید و نظارت در فضای مجازی از منابع دیگری تامین شود. چرا که منابع دیگر و ردیف‌های دیگر برای تامین این خواسته نمایندگان وجود دارد. امیدواریم این مصوبه در کشور اجرا نشود.

وزیر ارتباطات ادعا می‌کند که ایران یکی از ارزان‌ترین اینترنت‌های دنیا را دارد، اما این که گران به نظر می‌رسد این است که ارزش ریال ایران پایین است اگر در دنیا یک گیگابایت اینترنت موبایل ۲ یورو باشد و آن را به ریال در نظر بگیریم هر گیگ ۶۰ هزار تومان می‌شود، در خارج از ایران هم درآمدهای‌شان با یورو است و قابل قیاس با ایران نیست. نکته دومی که وجود دارد این است که اپراتورها در مقطعی در یک رقابت منفی، قیمت‌ها را به صورت غیرعادی پایین آوردند برای این‌که سایت رقبای‌شان که اینترنت خانگی بود را از مدار خارج کنند. این رقابت تا حدی پیش رفت که کاربر آنها با این فرایند عادت کردند و دیگر امکان افزایش قیمت به شیوه سایر نقاط دنیا یا روال منطقی را نداشتند. در این شرایط قیمت اینترنت ایران یکی از ارزان‌ترین اینترنت‌های دنیا است.