انجام نخستین جراحی رباتیک از راه دور ایران بر بستر شبکه همراه اول

نخستین عمل جراحی رباتیک از راه دور در ایران، با استفاده از ربات جراح بومی سینا و بر بستر شبکه همراه اول روی یک حیوان انجام شد.

نخستین جراحی بر بستر شبکه همراه اول با حضور سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، رییس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول انجام شد.

ربات این جراحی از راه دور که برای نخستین بار در کشور بر بستر شبکه همراه اول توسط دکتر طالب‌پور در بیمارستان سینا بر روی سگ در بیمارستان امام خمینی (ره) انجام شد، توسط بخش دانش‌بنیان با عنوان ربات جراح سینا توسعه یافته است.

با انجام این جراحی همزمان از فناوری 5G در کشور پرده برداشت که توسط بستر ارتباطی و فناورانه همراه اول به شکل عملیاتی پیاده‌سازی شد.

به گفته‌ی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، این ربات در دنیا با عنوان داوینچی شناخته می‌شود که اکنون در کشور ما نیز تولید شده و به دنبال تأییدیه‌های حیوانی آن هستیم تا بتوانیم در آینده از آنها برای جراحی روی انسان استفاده کنیم و به این ترتیب می‌توان محدودیت فاصله را بین جراح و بیمار از بین برد و مانع بسیاری از خطاهای پزشکی شد که امیدواریم تا یک سال آینده تأییدیه‌های فنی تست حیوانی را دریافت کند و بتوانیم در مراکز جراحی از ظرفیت‌های آن استفاده کنیم.

توسعه ربات جراح از سال ۱۳۹۲ در دستور کار قرار گرفته و اکنون نمونه‌ای از ربات سینا در بیمارستان‌های امام خمینی (ره)، شریعتی و سینا وجود دارد و انتظار می‌رود در فازهای بعدی آزمون‌های بالینی روی انسان صورت گیرد.

این جراحی با همراهی و توسعه ارتباطات و فراهم سازی تجهیزات فنی بر بستر شبکه همراه اول انجام شد و به همین ترتیب از نخستین یوزکیس 5G جراحی از راه دور که نخستین بار در نمایشگاه تلکام ۱۳۹۷رونمایی شده بود، حالا به شکل واقعی روی موجود زنده انجام شد.

همراه اول سال ۱۳۹۷ مشارکت در طراحی و ساخت نمونه دانشگاهی جراحی از راه دور را به عنوان یکی از کاربست‌های 5G با همکاری دانشگاه تربیت مدرس انجام داد.

به گفته‌ی معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول، برای انجام جراحی از راه دور، پهنای باند ۵ گیگابیت در ثانیه آماده شد که عملا حدود ۲۰ درصد آن مصرف شد که به این ترتیب مشخص شد اقداماتی از این دست و با کیفیت بسیار بالا حداقل با ظرفیت پهنای‌باندی یک گیگابیت بر ثانیه قابل انجام است.

ربات جراح سینا به نام «ابوعلی سینا» دانشمند ایرانی نامگذاری شده و در واقع این ربات متناظر با ربات داوینچی که در آمریکا ساخته شده، طراحی شده است. عملکرد این ربات یک سیستم پیشرفته جراحی از راه دور است که از طریق یک مانیتور و دو بازوی رباتیک انجام می‌شود.

این ربات دارای یک کنسول جراحی است که جراح در پشت آن قرار می‌گیرد و با استفاده از دو بازوی رباتیک قادر به کنترل و هدایت جراحی است. در کنار کنسول یک مانیتور قرار دارد که جراح می‌تواند تاثیر عمل جراحی را مشاهده کند.

تصویر عمل هم از طریق یک ربات انجام می‌گیرد که جراح می‌تواند از طریق یک پدال آن تصویر را نیز کنترل کند؛ نیروهایی که با ابزار جراحی به بیمار منتقل می‌شود قابل اندازه‌گیری است تا جراحی با دقت و کیفیت بیشتری انجام شود.

در عمل جراحی با استفاده از این ربات میزان آسیب به بافت‌های سالم کاهش پیدا می‌کند و بیمار کمترین دوران نقاهت و خونریزی را دارد.

گزارش‌ها حاکی از آن است آمریکا تنها کشوری است که این سیستم را به مرحله تجاری رسانده و در صورتی‌که این شیوه به مرحله تجاری برسد،‌ ایران دومین کشور در زمینه ربات جراح خواهد بود.