-
0/10
پرفروش ترین فرنچایزهای سینما – از پارک ژوراسیک تا اسپایدرمن
کارخانه پولسازی هالیوود
اینکه سینمای امروز دنیا در محاصره دنباله‌ها و اسپین‌آف‌ها قرار دارد، حالا واقعیتی غیر قابل انکار است. در این‌جا خواهیم گفت که پرفروش ترین فرنچایزهای تاریخ سینما کدامند.
هرکدام از فرنچایزهای موفق در گیشه جهانی، به طور میانگین، بیش از ۷ میلیارد دلار فروش داشته‌اند. در لیستی که ما از این مجموعه‌ها تهیه کرده‌ایم، عمدتا اسامی آشنایی به چشم می‌خورد. از مجموعه نمادین جیمز باند و جنگ ستارگان، تا دنیای سینمایی مارول که نامش را با اختلاف در صدر فهرست می‌بینیم. در این میان، مجموعه‌های پارک ژوراسیک و بتمن (Batman) فاصله زیادی از یکدیگر ندارند و به دلیل اینکه فیلم Jurassic World Rebirth هنوز هم روی پرده است، هیچ بعید نیست که شاهد عبور پارک ژوراسیک از بتمن در آینده‌ای نزدیک باشیم. نام هر فرنچایز را به همراه توضیحات و میزان فروش در ادامه ببینید.
پارک ژوراسیک (۶.۸۱ میلیارد دلار)
مجموعه Jurassic Park با هفت فیلم سینمایی که تولیدشان از دهه ۹۰ شروع شده و تا سال ۲۰۲۵ به طول انجامیده، فرنچایزی شناخته‌شده است. فیلم اول که در سال ۱۹۹۳ عرضه شد، تا مدت‌ها پرفروش‌ترین فیلم در تاریخ سینما بود. این اثر با درآمدی بالغ بر ۱ میلیارد دلار، علاوه بر آغاز یک فرنچایز سینمایی، موفق شد رکوردهای زیادی را در زمان خودش جابه‌جا کند. با وجود این، قسمت‌های دوم و سوم Jurassic Park چنان که انتظار می‌رفت موفق نبودند و تا سال ۲۰۱۵ خبری از ساخت فیلم‌های جدیدتر نبود. اما با اکران فیلم دنیای ژوراسیک، اثر کالین ترورو، این فرنچایز دوباره در کانون توجه قرار گرفت.
در سالیان اخیر، مجموعه Jurassic Park بهترین عملکرد را در باکس‌آفیس جهانی ثبت کرده است. سه‌گانه دنیای ژوراسیک که در فاصله سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ به اکران رسید، شامل سه فیلم طولانی با فروش یک میلیارد دلار است. فیلم‌هایی که همواره با استقبال فراوانی از جانب تماشاگران مواجه شده‌اند. انتظار می‌رود قسمت چهارم نیز، که از ژوئن ۲۰۲۵ در سینماها اکران شده، به‌زودی فروش خود را به یک میلیارد دلار برساند. از آن‌جا که مجموعه Jurassic Park یکی از پرفروش ترین فرنچایزهای سینما محسوب می‌شود، ممکن است دنباله‌ها و اسپین‌آف‌های دیگری هم در راه باشند.
فرنچایز بتمن (۷.۰۵ میلیارد دلار)
تا به امروز، شخصیت مرد خفاشی در بیش از ۱۱ فیلم انفرادی حضور داشته و مورد توجه بسیاری از مخاطبان بوده است. این مجموعه از سال ۱۹۸۹ و با فیلمی از تیم برتون (Tim Burton) آغاز می‌شود که یکی از اولین فیلم‌های باکیفیت در ژانر ابرقهرمانی بود. یک فیلم وفادار به کتاب‌های مصور، با شخصیت‌های جذاب و بازیگران حرفه‌ای. سه سال بعد، مجموعه بتمن با فیلم دیگری از تیم برتون ادامه یافت و همچنان موفق بود. اما پس از ایجاد اخلافاتی میان او و شرکت برادران وارنر، برتون از پروژه کناره‌گیری کرد و سکان هدایت دنباله‌ها به کارگردان جدیدی واگذار شد. در نتیجه، کاهش کیفیت چشم‌گیری را شاهد بودیم که به کاهش درآمد فیلم‌ها منجر شد.
اما با انتخاب فیلمساز جوانی به نام کریستوفر نولان (Christopher Nolan) برای بازراه‌اندازی مجموعه مذکور، اتفاق تازه‌ای در سینمای ابرقهرمانی به وقوع پیوست. سه‌گانه نولان، تاثیر زیادی بر فیلم‌های بعد از خود گذاشت و نام مرد خفاشی را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت. تا جایی که در سالیان بعد نیز با اکران فیلم‌های موفقی مانند جوکر، فرنچایز بتمن به قله‌های شهرت و محبوبیت رسید. این مجموعه، هنوز هم طرفداران زیادی در سرتاسر جهان دارد و به عنوان یکی از پرفروش ترین فرنچایزهای سینما نیز شناخته می‌شود.
دنیای توسعه یافته DC (۷.۲۱ میلیارد دلار)
در سال ۲۰۱۳، استودیو DC فیلم مرد پولادین را به روی پرده برد که آغازگر جهان معروفی به نام DCEU محسوب می‌شود. این جهان سینمایی در ابتدا به پیروی از پروژه مشابهی در شرکت مارول ایجاد شد و شروعِ نسبتا خوبی با فیلم مرد پولادین داشت. هرچند که DCEU همیشه یکی از رقبای اصلی MCU بوده است، هیچگاه به موفقیت بزرگی نرسید و سرانجام در سال ۲۰۲۳ پرونده‌اش بسته شد. این در حالی است که استودیوی رقیب در تمام سال‌هایی که DCEU درگیر بحران‌های مالی بود، نبض باکس‌آفیس جهانی را در دست داشت. اکنون باید دید که دنیای جدید DC به رهبری جیمز گان، چگونه می‌خواهد به رقابت با دنیای سینمایی مارول بپردازد.
اما نکته این‌جاست که فرنچایز DCEU به رغم چندین شکست متوالی در سالیان گذشته، همچنان یکی از ده فرنچایز پرفروش تاریخ است. موفق‌ترین فیلم مجموعه که فروشی بالغ بر ۱ میلیارد دلار را به ثبت رسانده، فیلم Aquaman محصول ۲۰۱۸ میلادی است. فیلم‌های واندروومن و Batman v Superman با فروش ۸۲۲ و ۸۷۳ میلیون دلاری، در رتبه بعدی قرار دارند. این فرنچایز از سال ۲۰۱۹ در سراشیبی سقوط قرار گرفت و فیلم‌هایی که بعد از این تاریخ به مخاطبان عرضه شدند، همگی شکست‌خورده و کم‌فروش هستند. از جمله می‌توان به فیلم Blue Beetle اشاره کرد که درآمد آن هرگز از ۱۲۸ میلیون دلار فراتر نرفت.
سریع و خشن (۷.۳۳ میلیارد دلار)
یکی از پرفروش ترین فرنچایزهای سینما که جایگاه خاصی در ژانر اکشن و جنایی دارد، سریع و خشن (Fast & Furious) است. تولید فیلم‌های سریع و خشن از سال ۲۰۰۱ آغاز شد و تا سال ۲۰۲۳، یعنی بیش از دو دهه، ادامه داشت. بدین ترتیب ۱۱ فیلم مهیج را به تماشا نشستیم که مجموعا فروشی بالغ بر ۷ میلیارد دلار داشتند. در این میان، بیشترین درآمد گیشه از آنِ قسمت هفتم است (۱.۵۱ میلیارد دلار) که در سال ۲۰۱۵ به اکران رسید. علاوه بر خشمگین ۷ که میزان فروشش در سینماها خیره‌کننده است، قسمت بعدی با نام سرنوشت خشمگین (The Fate of The Furious) نیز توانست فروش خود را به ۱.۲۳ میلیارد دلار برساند.
فیلم‌های این مجموعه را می‌توان ترکیبی از رفاقت، ماشین‌سواری و مسابقات خیابانی دانست. بخشی از شهرت این فیلم‌ها به دلیل حضور ستارگانی چون وین دیزل، پل واکر و دواین جانسون نیز بوده است. در ابتدا قرار بود که فیلم فست اکس (Fast X) آخرین قسمت از مجموعه مذکور باشد و بنابراین تا مدت‌ها خبری از تولید قسمت‌های دیگر نبود، اما در سال ۲۰۲۴ خبر رسید که قسمت یازدهم توسط یونیورسال (Universal Pictures) در حال تولید است و تا ژوئن ۲۰۲۶ آماده اکران خواهد بود.
مردان ایکس (۷.۴۲ میلیارد دلار)
مردان ایکس (X-Men) رتبه بعدی را در لیست پرفروش ترین فرنچایزهای سینما دارد. مجموعه‌ای که توسط استودیو قرن بیستم (20th Century) توزیع شد و اقتباسی از کمیک‌های معروف شرکت مارول بود. این فرنچایز، ابتدا در سال ۲۰۰۰ و با فیلمی از برایان سینگر (Bryan Singer) به مخاطبان معرفی شد. بازیگرانی مانند جیمز مارسدن، آنا پاکویین و هیو جکمن نیز با این فیلم به شهرت رسیدند. مجموعه مردان ایکس تا سال ۲۰۲۰ ادامه پیدا کرد و قرار بود که در فیلم‌های آخر، مانند ققنوس سیاه و جهش‌یافتگان جدید، مسیر تازه و متفاوتی دنبال شود. اما چیزی که در نهایت دیدیم، پایانی آبرومند برای یک فرنچایز محبوب و بلندآوازه نبود.
پیش از آنکه کمیک مردان ایکس در سینما مورد اقتباس قرار بگیرد، چند اقتباس سینمایی از کمیک‌های مارول در دهه ۹۰ روی پرده رفت. اما با ورود مردان ایکس بود که تمامی توجهات به فیلم‌های ملهم از این کمیک‌ها جلب شد. از این رو، تاثیر این مجموعه سینمایی بر سایر آثاری که طی سالیان بعد به نمایش درآمدند انکارناپذیر است. تا جایی که ادعا می‌شود اگر مردان ایکس نبود، راه برای شکل‌گیری MCU و ساخت اسپایدرمن سم ریمی (Sam Raimi) نیز هموار نمی‌شد.
جیمز باند (۷.۸۸ میلیارد دلار)
با اینکه بیش از پنجاه سال از اکران نخستین قسمتش می‌گذرد، مجموعه James Bond هنوز هم یکی از پرفروش ترین فرنچایزهای سینما در زمانه ماست. ایان فلمینگ، خالق جیمز باند، نام این شخصیت را از روی نام یک پرنده‌شناس انتخاب کرد. حالا نام شخصیتی که ابتدا در داستان‌های فلمینگ به دنیا معرفی شد و حدود شش دهه به حیاتش در سینما ادامه داد، بیش از هر نام دیگری مترادف با اکشن است. از بین تمام فرنچایزهایی که در این‌جا اسم برده‌ایم، جیمز باند را می‌توان تنها فرنچایزی دانست که با حضور یک بازیگر یا کارگردان تعریف نمی‌شود. چراکه بسیار فراتر از یک مجموعه فیلم است و نوعی نماد فرهنگی به حساب می‌آید.
هر ۲۷ فیلمِ این فرنچایز (همراه با دو سریال تلویزیونی) راهی برای بالا بردن استانداردی که مورد نظر مخاطبان بوده است، پیدا کردند. موفقیت فیلم‌های جیمز باند، چه در دهه ۶۰ میلادی و چه دهه‌های بعد، هالیوود را به تولید آثار مشابهی واداشت. آثاری که گاه موفق شدند تا از لحاظ تجاری و انتقادی بدرخشند و خود به الگویی برای فیلم‌های دیگر تبدیل شوند. با وجود این به نظر نمی‌رسد که هیچ فرنچایز دیگری در ژانر اکشن، به اندازه جیمز باند پرطرفدار باشد.
دنیای هری پاتر (۹.۶۵ میلیارد دلار)
هرگاه کسی به جادو فکر می‌کند، همیشه Harry Potter اولین اسمی است که به ذهنش می‌رسد. همه‌چیز با کتاب‌های جی کی رولینگ در اواخر دهه ۹۰ میلادی آغاز شد و کمی بعد، مجموعه‌ای از اقتباس‌های سینمایی را به تماشا نشستیم. هشت فیلم فوق‌العاده و شگفت‌آور که با بازی دنیل ردکلیف در نقش شخصیت اصلی، عجایب دنیای جادوگری را به تصویر می‌کشید. به دلیل شهرت این فیلم‌ها، اخیرا HBO Max تصمیم گرفته که یک اقتباس تلویزیونی با حضور بازیگران جدید بسازد؛ تصمیمی که مورد انتقاد بسیاری از طرفداران مجموعه Harry Potter قرار گرفته است.
هری پاتر فقط یکی از پرفروش ترین فرنچایزهای سینما نیست، بلکه نماد سحر و جادو در سینمای فانتزی محسوب می‌شود. علاوه بر فیلم‌های سنگ جادو، تالار اسرار، زندانی آزکابان، جام آتش، محفل ققنوس، شاهزاده دورگه و یادگاران مرگ که در فاصله سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ وارد پرده نقره‌ای شدند، در سایر فیلم‌ها و رسانه‌های مدرن نیز نشانی از شاهکار جی کی رولینگ پیدا می‌شود. خصوصا باید به سه‌گانه جانوران شگفت‌انگیز و بازی میراث هاگوارتز (Hogwarts Legacy) که یک بازی ویدئویی در سبک جهان باز بوده و در سال ۲۰۲۳ منتشر شده، اشاره کرد.
جنگ ستارگان (۱۰.۴۲ میلیارد دلار)
جنگ ستارگان (Star Wars) یکی از بهترین مجموعه‌های اکشن در تاریخ سینمای آمریکاست. این مجموعه که ۱۲ فیلم علمی تخیلی را شامل می‌شود، از اکران نخستین قسمت خود در سال ۱۹۷۷ تبدیل به یک آیکون فرهنگی شد. جنگ ستارگان در بین فرنچایزهای موفق هالیوود که فروش میلیارد دلاری داشته‌اند، همچنان در رتبه بالایی قرار دارد. آخرین فیلم جنگ ستارگان در سال ۲۰۱۸ و با عنوان Solo: A Star Wars Story به مخاطبان عرضه شد و قرار است که سال آینده، فیلم دیگری از این مجموعه نیز به اکران عمومی برسد. فیلمی با نام مندلورین و گروگو، به کارگردانی جان فاورو.
جنگ ستارگان در تمام سالیانی که نسل‌های مختلف بینندگان را سرگرم کرده، شخصیت‌های متعددی را نیز به مخاطبانش معرفی کرده است. به‌ویژه می‌توان از لوک اسکای واکر، هان سولو و دارث ویدرِ شرور اسم برد. حضور این شخصیت‌ها به‌تنهایی ثابت می‌کند که چرا جنگ ستارگان یکی از پرفروش ترین فرنچایزهای سینما به شمار می‌رود. همچنین گفتنی است که مجموعه مذکور، شامل چند سه‌گانه مختلف با انبوهی از خطوط داستانی درهم‌تنیده است. داستان‌هایی که یک جهان سینمایی گسترده را در پنجاه سال متوالی به قله محبوبیت رسانده‌اند.
مرد عنکبوتی (۱۱.۱۵۴ میلیارد دلار)
مرد عنکبوتی (Spider Man) تنها ابرقهرمانی است که دیرتر از بتمن و سوپرمن قدم به دنیای سینما گذاشت، اما محبوب‌تر از هر دو آن‌هاست. اولین حضور اسپایدرمن در سینما به سال ۲۰۰۲ بازمی‌گردد که فیلمی از یک کارگردان بااستعداد، به نام سم ریمی، تماشاگران را با شخصیت جدیدی آشنا کرد. شخصیتی که می‌توانست از دیوار صاف بالا برود، مقتدرانه با ابرشرورها درگیر شود و جهان را از هر خطری که تهدیدش می‌کند نجات دهد. با استقبال خوبی که از این فیلم و دنباله‌اش در سال ۲۰۰۴ به عمل آمد، تولید سه‌گانه جدیدی با بازی اندرو گارفیلد (Andrew Garfield) به‌سرعت در دستور کار قرار گرفت.
با وجود آنکه فیلم‌های گارفیلد نیز با استقبال فراوانی مواجه شدند، تولید قسمت سوم هرگز به سرانجام نرسید. اما در عوض، فقط دو سال طول کشید تا اسپایدرمن دوباره در یک فیلم سینمایی ظاهر شود. ابتدا در فیلم کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی (Civil War) و بعد در یک سه‌گانه پرطرفدار با بازی تام هالند، شاهد اسپایدرمن جدیدی بودیم که جوان‌تر از دو اسپایدرمن قبلی به نظر می‌رسید. در ادامه، طولی نکشید که مرد عنکبوتی را این‌بار در یک انیمیشن سینمایی ملاقات کردیم. انیمیشنی که در سال ۲۰۱۸ موفق شد نام این شخصیت را دوباره بر سر زبان‌ها بیندازد و قسمت دوم آن نیز در سال ۲۰۲۳ به نمایش درآمد.
دنیای سینمایی مارول (۳۲.۴۰ میلیارد دلار)
در نهایت، به رتبه اول در لیست پرفروش ترین فرنچایزهای سینما می‌رسیم. فرنچایزی که قطعا چیزی بیشتر از یک مجموعه فیلم است. زیرا دنیای سینمایی مارول (MCU) چندین زیرمجموعه را نیز در جهان گسترده‌اش در بر می‌گیرد. بدون شک، این فیلم‌ها مورد پسند همه مخاطبان نیستند و همیشه با انتقادات فراوانی هم مواجه بوده‌اند. اما قابل انکار نیست که MCU در میان تمام فرنچایزهایی که تا کنون شاهد بوده‌ایم، بیشترین فروش را از آن خود کرده است. فروشی حیرت‌انگیز که یک دستاورد باورنکردنی در تاریخ سینمای جهان به حساب می‌آید.
در عظمت دنیای مارول، همین بس که ۱۱ تا از فیلم‌هایش به درآمدی بیشتر از یک میلیارد دلار رسیده‌اند. این فیلم‌ها به‌ترتیب عبارتند از کاپیتان مارول، مرد عنکبوتی: دور از خانه، کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی، مرد آهنی ۳، ددپول و ولورین، پلنگ سیاه، عصر اولتران، انتقام جویان، مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست، جنگ ابدیت و پایان بازی. فیلم‌های MCU مجموعا با فروشی بالغ بر ۳۲ میلیارد دلار که چندین برابر درآمد DCEU در دوازده سال اخیر است، هنوز هم قابلیت رشد و درآمدزایی در سالیان آینده را دارد.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید