سریال آپلود (Upload)، مجموعهی تلویزیونی جدید و پرهزینهای است که قصد داشته پیشرفت تکنولوژی و هوش مصنوعی را به گونهای کمتر دیده شده به نمایش بکشد، اما آیا آمازون و دستاندرکاران سریال در این راستا موفق ظاهر شدند؟
آپلود سریال خوشساختی است و این نکته را از همان لحظات اول که پای این مجموعهی تازهوارد مینشینید به وضوح لمس میکنید. دنیایی را تماشا میکنیم که هوش مصنوعی در آن حرف اول را میزند. از همان ابتدای سریال، فضاسازیها به شکلی است که اگر شما سریال آینه سیاه (Black Mirror) را تماشا کرده باشید، ناخودآگاه یاد برخی از اپیزودهای آن میافتید؛ چراکه سریال آینه سیاه نیز رابطهی تنگاتنگی با فناوری و تکنولوژی دارد. با این اوصاف تنها میتوان از بُعد پیرنگ، این دو سریال را با یکدیگر مقایسه کرد؛ چون جنس روایت قصهای را که در سریال آپلود تماشا میکنیم، نه مثل آینهی سیاه تیره و تار است و نه سریال قصد دارد با قصهگوییاش شما را نسبت به تکنولوژی در آیندهی دور بترساند. همچنین سریال آپلود را میتوان یک عاشقانهی کمرمق دانست که از رگههایی از طنز نیز بهره میبرد.
میگوییم «کمرمق» و نه «بیرمق»؛ به این دلیل که آپلود در اوایل تعریف داستانش، نهایت زورش را به کار میگیرد، اما چیزی که به عنوان قصه روایت میشود، نه یک ماجرای چفتوبستدار است و نه یک عاشقانهی جذاب! داستان دربارهی فردی به اسم نیتن براون (با بازی رابی امل) است که طی یک تصادف، آسیب بدی میبیند. نامزدِ نیتن در بیمارستان، این شخصیت را مجاب میکند تا پیش از مرگ احتمالیاش، رضایت دهد تا ضمیر خودآگاهش به یک سرور مجازی در شرکتی به اسم آپلود منتقل و ذخیره شود. نیتن هم که چارهای پیش روی خود نمیبیند و به این باور رسیده مرگ، خط پایان زندگیاش است، به این کار تن میدهد و قصه از این نقطه به بعد تازه شروع میشود.
با اینکه از پیرنگ ماجرا این موضوع برمیآید که نیتن، باید شخصیت اصلی داستان باشد، شخصیت نورا حرف اولِ این داستان علمی-تخیلی را میزند
با سفر نیتن – که بهتر است بگوییم ذهنِ خودآگاهِ نیتن – به آپلود، او در دنیایی به اسم لِیکویو (Lakeview) از خواب بیدار میشود. بیدار شدن نیتن در لیکویو، سرآغازی است با آشنا شدن با شخصیت دوم و مهم سریال، یعنی نورا. او به عنوان پشتیبانی فنی شرکت در شیفت کاری خود باید جوابگوی نیاز آپلودها باشد؛ به خصوص تازهواردهایی مثل نیتن که از این دنیای دیجیتالی و مصنوعی چیز خاصی نمیدانند. سریال در ابتدای ماجرا و از اپیزود دوم به بعد، مفاهیم و تعاریف دنیای سریال را با حوصله به تماشاگر توضیح میدهد، اما وقتی به شخصیتها به خصوص نیتن نگاهی میاندازیم، با شخصیتپردازیهایی به شدت سطحی روبهرو میشویم که از یک سریال به این پرخرجی بعید بود که حتی شخصیت اول داستان، شخصیتی ضعیف داشته باشد. در راستای ارتباط برقرار کردن تماشاگر با نیتن، تنها چند صحنه از خاطرهی این شخصیت برای بیننده پخش میشود؛ خاطرهای در حد چند ثانیه که نیتن به همراه پدرش در سن کودکی را نشان میدهد. سریال آپلود پتانسیل بسیار خوبی را در زمینهی آشنایی بیننده با نیتن از دست داده و این ایراد، رسما معضل بزرگی است که رفته رفته با پیشرفت داستان، اوضاعش وخیمتر نیز میشود.
با اینکه از پیرنگ ماجرا این موضوع برمیآید که نیتن، باید شخصیت اصلی داستان باشد، شخصیت نورا حرف اولِ این داستان علمی-تخیلی را میزند؛ چرا که ارتباط برقرار کردن با او به مراتب سادهتر و راحتتر از نیتن است؛ کما اینکه سریال در ابتدا نورا را به بیننده معرفی میکند. از طرفی نورا، پدر مریضی دارد که رو به موت است و نورا تمام تلاشش را به کار میگیرد تا رئیسش را قانع کند تا با وامش مبنی بر انتقال ضمیر خودآگاه پدرش به آپلود موافقت کند. جدا از این موارد، به نظر میرسد نورا شخصیتی درونگرا داشته و به همین دلیل با کسی از لحاظ عاطفی رابطهای ندارد. با این وجود این کاراکتر در طول داستان فصل اول تلاش میکند مثل یک انسان نرمال، با استفاده از نرمافزارهای دوستیابی، نیمهی گمشدهاش را از این طریق پیدا کند. به همین دلایل است که پای فرد دیگری به اسم «بایرِن» به داستان باز میشود و در سریال، او به یک عاشقِ دلخسته تبدیل میشود و در نهایت امر، در پایان فصل همچنان میبینیم که او هنوز با نورا در ارتباط است؛ با اینکه بین این دو شخصیت کشمکشهای زیادی وجود داشت. سریال با اینکه مضامین بزرگسالانهای دارد، از جنبهی شخصیتپردازی و همچنین نمایش روابط انسانی، پای خودش را از یک اثر بچهگانه فراتر نمیبرد.
گرگ دنیلز (Greg Daniels)، خالق سریال آپلود در گذشته در سریال The Office نیز به عنوان یکی از نویسندهها و کارگردانها ظاهر شد. دنیلز با بهرهبرداری از تجارب خودش باعث شده تا سریال آپلود از دید طنز نیز حرفهای متعددی برای گفتن داشته باشد. از طعنه زدنهای آپلود به فیسبوک گرفته تا سیستم پرداخت درونبرنامهای، همگی باعث میشوند گاهی اوقات به لطیفههای سریال لبخند بزنیم. سریال آپلود گاهی اوقات حتی به مخاطب فرصت میدهد تا سر و گوشی در دنیای لیکویو آب دهد و بیننده هر از گاهی، نیتن و نورا را در گوشه و کنارِ دنیای آپلود دنبال میکند. در سریال بارها از زبان شخصیتها میشنویم که محیط لیکویو واقعی نیست ولی فیلمبرداریهای فصل اول سریال در شهر ساحلی ونکوور، واقع در کانادا انجام شده است. سریال آپلود از جنبهی بصری و حتی جلوههای ویژه یک اثر بسیار دیدنی و چشمنواز است. متاسفانه آپلود هر چقدر در زمینهی جلوههای بصری قدرتمند ظاهر میشود، ایدهاش به واسطهی پرداخت سطحی در بخش محتوا، به شکست نزدیک میشود؛ میگوییم «نزدیک» چون سریال از دو جنبه به شدت حائز اهمیت است.
در سریال، یک معما تعریف میشود و آن معما هم چیزی نیست جز کشف راز علت مرگ نیتن؛ نقطهی صفر علت مرگ نیتن اینگونه تعریف میشود که وسیلهی نقلیهای که نیتن سوار آن بود، یک وسیلهای است که هوش مصنوعی آن را تمام و کمال مدیریت میکند و به همین علت، ماشینهای پیشرفتهی سریال، به این راحتی عیب و ایراد پیدا نمیکنند. در وهلهی بعدی نورا هنگامی که حافظهی نیتن را در سرور آپلود میکند، متوجه برخی از آسیبهایی میشود که به بخش خاصی از حافظهی نیتن وارد شده است. در حقیقت یکی از عوامل کشش سریال، حل معمایی است که سریال مطرح میکند. با این تفاسیر کشش سریال برای سرگرم کردن مخاطب را نمیتوان صرفا در حل این معما دانست. سریال علاوه بر این مورد، از عوامل دیگری نیز بهره میبرد تا مخاطبش را سرگرم کند.
دنیای ناشناختهی لیکویو و آپلودیها به اندازهی کافی ناشناخته است که سریال برای چند فصل آینده نیز حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشد
جهانبینی سریال به این سمت سوق پیدا کرده که هوش مصنوعی در تمام جنبههای زندگی بشر تاثیر مستقیم دارد. بنابر همین جهانبینی، حتی برقرار کردنِ ارتباط جنسیِ نامزد نیتن به اسم اینگرید با ضمیر خودآگاهِ نیتن نیز اتفاق غیرممکن و عجیبی نیست؛ چرا که علم و فناوری این چالش را حل کرده و از طریق ابزارآلات پوشیدنی، این مورد به راحتی انجام میشود. سریال دربارهی شیوهی زندگی مردم در آیندهی دور توضیح مختصری ارائه میدهد، اما با این اوصاف در فصل اول، در این رابطه خساست زیادی خرج میشود. شاید چون نمایش زندگی انسانها در یک دنیای رباتیک، نیازمند جلوههای بصری بیشتر و به دنبال آن خرج پول بیشتر بوده که شرکت تهیهکننده از ارائهی بودجهی بیشتر سر باز زده است. با این تفاسیر، تغییر فضای سریال به صورت مداوم بین لیکویو و دنیای واقعی توانسته فصل اول را از حیث جذابیت، به یک اثر درجهی یک تبدیل کند.
دنیای ناشناختهی لیکویو و آپلودیها به اندازهی کافی ناشناخته است که سریال برای چند فصل آینده نیز حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشد. با این اوصاف سریال آپلود در زمینههای روانشناختی و فلسفی، کاری تقریبا خلاف سریال آینه سیاه انجام میدهد. آپلود، روابط انسانی مثل مفهوم عشق، خیانت و وفاداری را در مقیاسی گستردهتر، اما به طرز ناشیانهای سطحیتر تعریف میکند؛ کما اینکه مفهوم عشق در سریال آپلود دستخوش تغییرات زیادی میشود. عاشق شدن نورا به یک ضمیرخودآگاهی که کالبد فیزیکی ندارد، تقریبا برای مخاطبی که سریال را میبیند نامانوس است و این سوال را در ذهن مخاطب سریال مطرح میسازد که «مگر نورا در دنیای واقعی هیچکسی را برای عاشق شدن پیدا نکرده؟». با اینکه سریال نشان میدهد چرا نورا از بایرِن خوشش نمیآید و با او نمیتواند ارتباط عاطفی برقرار کند، در مقولهی چرایی به وجود آمدن عشق میان نورا و نیتن ناتوان است و تنها نتیجهای که میتوان گرفت این موضوع است که نورا در درجهی اول به خاطر ژست و تیپ نیتن، به او حس پیدا کرده است. آیا این تنزل عشق از لحاظ معنایی از سمت دستاندرکاران سریال تعمدی بوده یا سهوی؟ در حال حاضر نمیتوان جواب قاطعانهای برای این سوال در نظر گرفت. از آنجایی هم که مقولهی «دانلود» در سریال، یک عامل مهمی در پایانبندی نهایی سریال محسوب میشود، میتوان حدس زد که پایان سریال از چه قرار است. آیا نیتن میتواند فرمت فیزیکی و جسمانی خودش را پس بگیرد؟ با اینکه این اتفاق محتمل است، با توجه به پایانبندی فصل اول، جواب قاطعانه به این سوال نیز فعلا ممکن نیست.
سریال Upload در فصل اول توانسته یک ایدهی جذاب را به تماشاگر صرفا معرفی کند. با اینکه سریال آپلود از جنبهی بصری و جلوههای ویژه یک اثر درجهی یک به نظر میرسد، از نظر سناریو و عناصر فنی روایی، اثری است متوسط. در مجموع فصل اول سریال آپلود میتواند شما را سرگرم کند و برای سرگرم کردنتان، دلایل زیادی دارد.
- ایدهی جذاب و دیدنی قصهی سریال
- توضیح کامل مفاهیم علمی-تخیلی ارائه شده در بستر داستانی
- شخصیتپردازی نورا که با اختلاف بهترین شخصیت این سریال در فصل اول، از این حیث است
- بیان لطیفههای جذاب و بامزهای در حیطهی فناوری و تکنولوژی
- کشش و جذابیت سریال از لحاظ داستانی
- تغییر فضای مداوم و بهجای سریال بین دنیای آپلود و دنیای واقعی
- جلوههای بصری چشمنواز و دیدنی
- روایت یک عشق کمرمق
- ماجرای داستان از نبود یک چفتوبست مناسب رنج میبرد
- شخصیتپردازی ضعیف کاراکتر نیتن
- روابط انسانی بین شخصیتهای سریال کودکانه است
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید