نقد انیمیشن Luca – لوکا

آلبرتو در این دنیای انیمیشنی به مراتب بیشتر از لوکا، در کانون توجه بیننده که ما باشیم قرار می‌گیرد. ضمن این‌که آلبرتو شخصیت مرموزتری دارد، نسبت به لوکا صفت‌های بیشتری از خود به نمایش می‌گذارد. لوکا به عنوان یک موجود دریایی، ساده لوح است و به راحتی به هر جنبنده‌ای دل می‌بندد، اما از آن سو آلبرتو ثابت می‌کند که خصیصه‌های منفی متعددی‌ نیز در خود دارد که در صورت لزوم می‌تواند آنها را بروز دهد. به همین سبب فیلم‌نامه‌ی این اثر انیمیشنی می‌توانست روی نقطه تفاوت‌ها و زاویه دید‌های متفاوت این دو موجود دریایی بیشتر مانور دهد، اما همه چیز خیلی سر راست و راحت به جلو پیش می‌رود و تنها در اواخر داستانی است که یک اتفاق ابلهانه موجب می‌شود تا رابطه‌ی میان این دو کاراکتر شکر آب شود.

لوکا یک انیمیشن به شدت طنز و خنده‌دار نیست، اما خشک و جدی هم نیست. یک مقدار چاشنی خاصی در این ماجرا می‌چشیم که نه شیرینی‌اش دلمان را می‌زند و نه آنچنان اندک است که مزه‌اش را زیر زبانمان حس نکنیم

لوکا یک انیمیشن به شدت طنز و خنده‌دار نیست، اما خشک و جدی هم نیست. یک مقدار چاشنی خاصی در این ماجرا می‌چشیم که نه شیرینی‌اش دلمان را می‌زند و نه آنچنان اندک است که مزه‌اش را زیر زبانمان حس نکنیم. این بامزه بودنِ داستان و جهانِ انیمیشن لوکا، برگ برنده‌ی این پروژه محسوب می‌شود. پروژه‌ای که البته اگر دیزنی بخواهد می‌تواند هر سال چنین محصولی را با رنگ و لعابی بهتر، مدرن‌تر و جدیدتر به خورد مخاطبین کم سن و سال دهد. با این اوصاف، مفاهیم نهفته در بطنِ ماجرایی که برای لوکا و دوستانش رقم می‌خورد، چیزی است که می‌توان درباره‌اش بحث کرد و چه بسا آن مفاهیم را قابل احترام خواند؛ مفاهیمی همچون ارزش قائل شدن برای یکدیگر.

پایان‌بندیِ این قصه‌ی کارتونی که رده‌بندی PG دارد برای هر بیننده‌ای کاملا واضح و مبرهن است، اما انیمیشن لوکا درباره‌ی نمایش پایان نیست، درباره‌ی چگونه به سرانجام رسیدن فعال و انفعالاتی است که روی شخصیت‌ها رخ می‌دهد. این‌که می‌گویند یک انسان هیچ‌وقت تغییر نخواهد کرد، این روزها دیگر طرفدار ندارد. عوضش این خط فکری جای خود را به چیز دیگری داده که آن را یک تغییر دو طرفه اطلاق می‌کنیم. یعنی همان‌طور که لوکا و دوستش آلبرتو روی مردم شهری به خصوص جولیا و پدرش به صورت ناخواسته تاثیر می‌گذارند، از آن سمت همان شخصیت‌ها نیز روی این دو کاراکتر دوست داشتنی اثرگذار هستند. همان‌طور که لوکا یاد می‌گیرد آداب و رسوم شهری‌ها به چه صورت است، شهری‌ها نیز در انتهای ماجرا یاد می‌گیرند که خط فکری‌شان از ابتدا اشتباه بوده و در صدد جبران برمی‌آیند. دیزنی در انتقال این طرز تفکر به واسطه‌ی این انیمیشن به شدت موفق عمل می‌کند؛ طرز تفکری که می‌گوید ما انسان‌ها باید به یکدیگر احترام بگذاریم؛ خواه فرد مقابل می‌خواهد فرهنگش، نژادش و جغرافیای محل زندگی‌اش از اساس با ما تفاوت داشته باشد. این ما هستیم که تعیین می‌کنیم متغیرهای مختلف تا چه میزان در تصمیم ما برای ایجاد یک زاویه‌ی دید موثر هستند. اگر احترام متقابل به وجود آید، آنگه ذره ذره دو طرفِ رابطه تغییر می‌کنند و خصوصیات نامطلوبشان رفته رفته در گذر زمان حذف می‌شود. در چنین حالتی است که یک جامعه‌ی یکپارچه خواهیم داشت.