حدود یک ماه تا انتشار فیلم Zack Snyder’s Justice League باقی مانده و طرفداران دی سی (DC) خود را برای این فیلم مهم و سرنوشت‌ساز آماده می‌کنند؛ فیلمی که حتی شاید خوشبین‌ترین طرفدار دی سی نیز آن را تنها در خواب می‌دید، اما با تلاش و اتحاد طرفداران به مرحله‌ی بازتولید رسید و قرار است به صورت یک فیلم چهار ساعته منتشر شود. به همین مناسبت، در این مقاله ضمن مروری بر تاریخچه‌ی دی سی در سینما، با سوپرهیروهای محبوب کودکیمان همراه خواهیم شد تا شما را در مسیر یافتن ترتیبی صحیح برای تماشای فیلم‌های دی سی راهنمایی کنیم.
تاریخچه‌ی جهان تعمیم‌یافته‌ی دی سی
دی سی کامیکس قصد داشت با فیلمی به کارگردانی تیم برتون اولین جهان سینمایی مشترک را پایه‌گذاری کند
با گذشت این همه سال و وارد شدن مفهوم جهان‌های توسعه‌یافته به دنیای سرگرمی، حتما تا کنون در دنیای وسیع یکی از فرنچایزهای بزرگ جای خود را پیدا کردید و ساعات زیادی را در آن به ماجراجویی پرداختید؛ مانند دنیای جادوگری هری پاتر، سرزمین میانه‌ی ارباب حلقه‌ها یا جهانی که امروز قرار است به آن سفر کنیم، دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی (DC Extended Universe/DCEU). دهه‌ی گذشته که عصر تولد جهان‌های سینمایی مختلف بود، برخی از کمپانی‌های بزرگ که حق امتیاز استفاده از محتویات یک فرنچایز قدیمی و پرسودی را در اختیار داشتند، شروع به ایجاد دنیای سینمایی اختصاصی فرنچایز خود کردند. اگر بخواهم لیستی از موفق‌ترین نتایج این سیاست را ارائه کنم، بدون شک جهان سینمایی مارول (Marvel Cinematic Universe) اولین نامی است که به چشمتان خواهد خورد؛ جهانی که با فروش خارق‌العاده‌‌ی فیلم‌هایش، گوی سبقت را از استار وارز (Star Wars) ربود و مارول را به پرفروش‌ترین فرنچایز تاریخ سینما تبدیل کرد. البته امروز کاری با مارول و استار وارز نداریم و قرار است سراغ یکی از قدیمی‌ترین کمپانی‌های تاریخ دنیای سرگرمی یعنی دی سی کامیکس (DC Comics) برویم.
همانطور که می‌دانیم، قدمت جهان سینمایی مارول از رقیبش بیشتر است و به تعبیری دیگر، الهام‌بخش ظهور دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی، جهان سینمایی مارول بود. جالب است که بدانید دی سی کامیکس یک دهه پیش از تاسیس جهان سینمایی مارول، قصد داشت با فیلمی به کارگردانی تیم برتون (Tim Burton) اولین جهان سینمایی مشترک در دنیای سرگرمی را پایه‌گذاری کند. نیکولاس کیج (Nicholas Cage) و جرج کلونی (George Clooney) قرار بود در این فیلم به ترتیب در نقش سوپرمن (Superman) و بتمن (Batman) ظاهر شوند که به عقیده‌ی بسیاری از طرفداران کمیک بوک، خوشبختانه این پروژه به سرانجام نرسید. این آخرین باری نبود که دی سی کامیکس در انجام چنین سیاستی با شکست روبهرو شد. یک دهه بعد، در سال ۲۰۱۱ قرار شد جهانی مشترک از سوپرهیروهای دی سی به واسطهی فیلم Green Lantern ایجاد شود که این پروژه نیز به دلیل شکست تجاری فیلم به بن‌بست خورد. سال ۲۰۱۲ فرا رسید و اکران موفق فیلم Avengers از سوی مارول، سران کمپانی برادران وارنر (Warner Bros) را متقاعد کرد تا به فکر ایجاد یک دنیای سینمایی دیگر برای دی سی بیفتند و از رقیب قدرتمندش جا نمانند. این جهان سینمایی سرانجام با فیلم Man of Steel به کارگردانی زک اسنایدر بنا شد و آرزوی دیرینه‌ی طرفداران دی سی، حداقل در آن زمان به حقیقت پیوست. از همان ابتدا نام‌های مختلفی بر این جهان سینمایی گذاشته می‌شد تا اینکه به صورت رسمی، نام «دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی» یا به اختصار «DCEU» بر آن نهاده شد.
پس از جدایی زک اسنایدر، داستان‌های دی سی به کلونی بی‌کیفیت از مارول در سینما تبدیل شد
دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی شامل ۹ فیلم سینمایی است که وقایع و اتفاقاتشان به صورت مستقیم به یکدیگر ارتباط دارند و در برخی موارد، دنباله‌ی همدیگر محسوب می‌شوند. همانطور که ذکر شد، نخستین فیلم جهان سینمایی دی سی، فیلم Man of Steel و آخرین فیلمش، Wonder Woman 1984 است که چندی پیش منتشر شد. یک اشتباه متداول که در میان سینمادوستان رایج است، دخالت دادن سه‌گانه‌ی بتمن کریستوفر نولان (Christopher Nolan)، Joker و … در DCEU است. توجه کنید که این آثار تنها با اقتباس از شخصیت‌های دی سی کامیکس ساخته شدند و اتفاقاتشان در راستای اتفاقات فیلم‌های جهان سینمایی دی سی نیست. ۹ فیلم DCEU را می‌توان به دو روش مشاهده کرد؛ به ترتیب سال انتشار و به ترتیب تاریخی. اگر می‌خواهید به ترتیب سال انتشار این فیلم‌ها را مشاهده کنید، به راحتی کافی است که با توجه به سال اکرانشان به تماشایشان بنشینید. در سوی دیگر، کمی جلوتر در این مقاله، ترتیب دیگری به شما معرفی خواهیم کرد که به ترتیب سیر اتفاقات داستانی است و پیشنهاد می‌کنیم از این ترتیب استفاده کنید. لازم به ذکر است که ارتباط داستانی فیلم‌های دی سی مانند مارول نیست و آن‌چنان ارتباط پیچیده‌ای با همدیگر ندارند.
پیدایش جهانی مشترک از سوپرهیروهای دی سی نظیر سوپرمن، بتمن و دیگر سوپرهیروهایی که چندین دهه از خاطرات مردم دنیا را با ماجراهای خود تزیین کرده بودند، خبر جذابی بود که حتی طرفداران دوآتیشه‌ی مارول را نیز هیجان‌زده می‌کرد. طرح کلی زک اسنایدر از DCEU با چیزی که امروز بر پرده‌ی سینما می‌بینیم، تفاوت زیادی داشت؛ تفاوتی که از اختلافات این کارگردان و برادران وارنر سرچشمه می‌گرفت. جدایی زک اسنایدر از جهان سینمایی دی سی در همان سال‌های ابتدایی این پروژه، سیاست برادران وارنر را به کلی تغییر داد. رفته رفته اصالت آثار دی سی کامیکس رنگ باخت و داستان‌های دی سی به کلونی بی‌کیفیت از مارول در سینما تبدیل شد. تقلید برادران وارنر از رویکرد مارول به از بین رفتن هویت سوپرهیروهای قدیمی دی سی ختم شد تا اکنون شاهد فیلم عجیبی نظیر Wonder Woman 1984 در سینما باشیم. اینکه چرا «عجیب» است را در نقد فیلم واندروومن ۱۹۸۴ پیشتر گفته‌ایم. طرفداران دی سی امیدوارند فیلم‌هایی نظیر Flash که قرار است قیامی در جهان سینمایی دی سی ایجاد کنند، ناجی سوپرهیروهای خاطره‌انگیزشان شوند و آنان را به رقیبی درخور سوپرهیروهای مارول تبدیل کند. حال که نگاهی به دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی داشتیم، به سراغ ارائه‌ی ترتیب موعود می‌رویم.
۱. Wonder Woman
کارگردان: پتی جنکینز
سال انتشار: ۲۰۱۷
از دیدگاه سیر اتفاقات داستانی، فیلم Wonder Woman قدیمی‌ترین فیلم دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی است. این فیلم ما را حدود یک قرن به عقب بازمی‌گرداند و همزمان با جنگ جهانی اول روایت می‌شود؛ زمانی که پرنسس دایانا (Princess Diana) زادگاه تمام-زنانه‌ی خود را رها می‌کند تا با شرکت در جنگ جهانی اول، به مقابله با ارس (Ares)، یکی از سوپرویلن‌های دی سی بپردازد. اکران و انتشار Wonder Woman از جمله تنها دفعاتی بود که DCEU به مذاق منتقدان نشست و با تحسین‌های زیادی روبهرو شد. موفقیت تجاری این فیلم، خیلی زود مجوز ساخت دنباله‌ی Wonder Woman را تقدیم پتی جنکینز (Patty Jenkins) کرد؛ دنبالهای که نه تنها به موفقیت نسخه‌ی قبلی خود حتی نزدیک هم نشد، بلکه نقدهای بسیار ضعیفی با خود به همراه داشت.
۲. Wonder Woman 1984
کارگردان: پتی جنکینز
سال انتشار: ۲۰۲۰
جدیدترین فیلم دی سی در DCEU، فیلم Wonder Woman 1984 است که همانطور که از نامش پیداست، قرار بود به دهه‌ی ۸۰ میلادی سفر کند و روایتی از زندگی پرنسس دایانا در آن برهه از تاریخ ارائه دهد. این فیلم که به خاطر شیوع ویروس کرونا، چندین بار تاخیر خورده بود، سرانجام در اواخر سال ۲۰۲۰، به صورت همزمان در سرویس استریم اچ‌بی‌او مکس (HBO Max) و در سینما منتشر و اکران شد. Wonder Woman 1984 از نظر تجاری یک پروژه‌ی موفق برای برادران وارنر بود و با وجود انتقادات زیادی که با خود همراه ساخت، به پرفروش‌ترین فیلم سرویس‌های استریم در تعطیلات کریسمس تبدیل شد. همین موضوع سبب شد دستور ساخت سومین قسمت از Wonder Woman نیز صادر شود تا چند سال دیگر دوباره شاهد ماجراهای پرنسس دایانا باشیم. در سوی دیگر، برخلاف آمار و ارقام فروش، Wonder Woman 1984 به شدت توسط منتقدان و بینندگان به باد انتقاد گرفته شد. این فیلم اکنون از نظر امتیازات کسب‌شده، یکی از ضعیف‌ترین فیلم‌های دی سی است. در «نقد و بررسی فیلم Wonder Woman 1984» به این فیلم در سایت سرگرمی، نمره‌ی ۲/۱۰ داده شد؛ نقدی که اذعان دارد Wonder Woman 1984 نه تنها فرم منسجم و نوآوری خاصی ندارد، بلکه ایرادات پرشمار فیلم‌نامه نیز به قدری زیاد است که این فیلم را به یک اثر افتضاح تبدیل کرده است.
۳. Man of Steel
کارگردان: زک اسنایدر
سال انتشار: ۲۰۱۳
آغازگر دنیای سینمایی دی سی، فیلم Man of Steel سال ۲۰۱۳ بود که به کارگردانی زک اسنایدر ساخته و اکران شد. در این فیلم شاهد هنرنمایی هنری کویل (Henry Cavill) در نقش سوپرمن هستیم. او هنوز که هنوز است در نقش سوپرمن باقی مانده و قرار است در پروژه‌های آتی دی سی نیز ایفای نقش این سوپرهیروی محبوب را بر عهده بگیرد. اگرچه عملکرد Man of Steel در گیشه تا حدودی برای برادران وارنر رضایت‌بخش بود، این فیلم نزد منتقدان بازتاب خوبی نداشت و امتیازات کمی دریافت کرد. پیش از جدایی زک اسنایدر از DCEU، قرار بود نسخه‌ی بعدی Man of Steel نیز ساخته شود که این اتفاق رخ نداد.
۴. Batman V Superman: Dawn of Justice
کارگردان: زک اسنایدر
سال انتشار: ۲۰۱۶
بدون شک محبوب‌ترین فیلم دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی برای کسانی که از کودکی با کمیک بوک‌های بتمن و دی سی بزرگ شدند، فیلم Batman V Superman: Dawn of Justice است؛ فیلمی که در واقع جوابی از سوی برادران وارنر به مارول در راستای اکران فیلم Captain America: Civil War محسوب می‌شد. زک اسنایدر این فیلم را کارگردانی کرد و و باری دیگر پس از Watchmen، جادوی خود را در به تصویر کشیدن آثار اقتباسی از کمیک بوک نشان داد. البته Batman V Superman: Dawn of Justice آن‌طور که نزد طرفداران محبوب شد، توجه منتقدان را جلب نکرد و عملکرد بدی از خود به جای گذاشت. این فیلم برای نخستین بار پای شخصیت‌هایی نظیر واندر وومن (Wonder Woman) را به دنیای سینمایی دی سی باز کرد تا مقدمه‌ای برای آثار بعدی این جهان تعمیم‌یافته باشد.
۵. Suicide Squad
کارگردان: دیوید آیر
سال انتشار: ۲۰۱۶
متاسفانه آثار بد دی سی در دنیای سینمایی‌اش کم نیست و برای تماشای فیلم‌های آن به ترتیب، گاه به گاه ذوقتان کور خواهد شد. یکی از فیلم‌هایی که طرفداران دی سی در بد دانستنش متحد هستند، فیلم Suicide Squad است. این فیلم برای نخستین بار از ظاهر جوکر جدید دنیای دی سی با بازی جرد لتو (Jared Leto) پرده برداشت؛ جوکری که عمر زیادی نداشت و با بازخوردهای بسیار بدی که با خود به همراه داشت، خیلی زود از دیگر پروژه‌های دی سی کنار گذاشته شد. البته خبر خوب اینجاست که Suicide Squad ارتباط چندانی با دیگر آثار دنیای سینمایی دی سی ندارد و در حین تماشا اگر ادامه‌ی فیلم برایتان آزاردهنده شد، به راحتی می‌توانید آن را متوقف کنید. همچنین یک فیلم ریبوت از شخصیت‌های Suicide Squad به کارگردانی جیمز گان (James Gunn) نیز در حال ساخت است که قرار است در تابستان سال جاری منتشر شود.
۶. Birds of Prey
کارگردان: کثی یان
سال انتشار: ۲۰۲۰
شاید تنها نکته‌ی مثبت فیلم Suicide Squad، حضور شخصیت هارلی کویین (Harley Quinn) با بازی مارگو رابی (Margot Robbie) بود. محبوبیت هارلی کویین به حدی زیاد شد که برادران وارنری که از اکران Suicide Squad ناراضی بود را به ساخت فیلم دیگری از این شخصیت متقاعد کرد. نتیجه، فیلم Birds of Prey شد که ایرادات زیادش آن را از تبدیل شدن به یک اثر هالیوودی سرگرم‌کننده بازنمی‌دارد. اگر انتظار زیادی از این فیلم نداشته باشید، Birds of Prey قطعا شما را پشیمان نخواهد کرد و لحظات مفرحی برایتان رقم خواهد زد. اتفاقات داستانی این فیلم دقیقا پیش از تشکیل گروه لیگ عدالت (Justice League) رخ می‌دهد.
۷. Justice League
کارگردان: جاس ویدون
سال انتشار: ۲۰۱۷
یکی از فیلم‌های DCEU که در نتیجه‌ی سیاست‌های تقلیدی برادران وارنر با شکستی افتضاح روبهرو شد، Justice League بود. بهار سال گذشته بود که پس از سال‌های سال انتظار طرفداران، سرانجام کمپانی برادران وارنر به انتشار نسخه‌ی ویژه‌ی زک اسنایدر از فیلم Justice League چراغ سبز نشان داد؛ فیلمی که نسخه‌ی دیگری از آن در سال ۲۰۱۷ اکران شده بود که یکی از ضعیف‌ترین فیلم‌های اقتباس شده از آثار دی سی محسوب می‌شود. Justice League در ابتدا قرار بود توسط زک اسنایدر کارگردانی شود و پس از آن، قسمت دومی نیز برایش توسعه یابد که پس از فوت دختر زک اسنایدر، از این پروژه کناره‌گیری کرد. پس از این اتفاق، جاس ویدون (Joss Whedon) به عنوان کارگردان جای او را در تکمیل پروژه‌ی ساخت این فیلم گرفت. جاس ویدون پس از اضافه شدن به تیم سازندگی Justice League، تغییرات بسیار زیادی در فیلم اعمال کرد تا به فیلمی بسیار متفاوت نسبت به آنچه زک اسنایدر در حال ساخت بود، تبدیل شد. این تغییرات باب میل طرفداران دنیای تاریک دی سی نبود و Justice League با نمایش ضعیفی که از خود در گیشه و در نزد منتقدین نشان داد، با خشم طرفداران روبرو شد. پس از اکران فیلم Justice League به کارگردانی جاس ویدون، جنبشی با نام ReleaseTheSnyderCut توسط طرفداران DC به راه افتاد. در این جنبش طرفداران خواهان انتشار نسخه‌ی زک اسنایدر فیلم Justice League بودند؛ خواسته‌ای که در نهایت به حقیقت پیوست. فیلم Zack Snyder’s Justice League قرار است در تاریخ ۱۸ مارچ (۲۸ اسفند) سال جاری به صورت یک فیلم چهار ساعته در سرویس استریم اچ‌بی‌او مکس منتشر شود.
۸. Aquaman
کارگردان: جیمز وان
سال انتشار: ۲۰۱۸
یکی از فیلم‌های خوبی که در جریان ماراتن جهان سینمایی دی سی می‌توانید ببینید، فیلم Aquaman ساخته‌ی جیمز وان (James Wan) است. جیسون موموآ (Jason Momoa) که پیشتر در سریال Game of Thrones هنرنمایی کرده بود، در این فیلم در نقش آکوامن (Aquaman) ایفای نقش می‌کند. Aquaman به موفقیت تجاری در گیشه رسید، اما از دید بسیاری از طرفداران سرسخت دی سی، آغازگر تقلید برادران وارنر از مارول بود. روایت داستانی این فیلم تا حد زیادی به فیلم‌های مارول شبیه است تا به دی سی؛ نکته‌ای که به مذاق بسیاری از بینندگان ننشست تا این فیلم با بازخوردهای متفاوتی روبهرو شود.
۹. !Shazam
کارگردان: دیوید اف. سندبرگ
سال انتشار: ۲۰۱۹
اگر تا به اینجای مقاله فهمیدید که نباید انتظارات زیادی از دنیای سینمایی فعلی دی سی داشته باشید، فیلم !Shazam به یکی مفرح‌ترین تجریباتتان در این ماراتن تبدیل خواهد شد. !Shazam برای نخستین بار در دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی از مفاهیم طنز استفاده می‌کند تا علاوه بر روایت داستانی کمیک بوکی، روایتی کمدی نیز ارائه دهد؛ نکته‌ای که ریشه در شخصیت شزم (Shazam) دارد. بیلی بتسون (Bily Batson) یک نوجوان بازیگوش است که به واسطهی اتفاقاتی که برایش رخ می‌دهد، ناگهان به یکی از قدرتمندترین سوپرهیروهای دی سی یعنی شزم تبدیل می‌شود. این فیلم آخرین فیلم دی سی از نظر سیر اتفاقات داستانی است. همچنین دنباله‌ی این فیلم نیز اکنون در حال ساخت است و برای اکران در سال ۲۰۲۳ تحت عنوان Shazam! Fury of the Gods برنامه‌ریزی شده است.
نظر شما چیست؟ بهترین فیلم دنیای توسعه‌یافته‌ی دی سی از دیدتان کدام است؟ آیا با سیاست‌های جدید برادران وارنر، دی سی می‌تواند به رقیبی درخور مارول تبدیل شود؟
نظرات