نقد انیمیشن Apollo 10½: A Space Age Childhood – آپولو ده و نیم

دید این داستان به گذشته مثبت بوده و تصویر ارائه شده هم دقیقا به خاطراتی شبیه است که کاملا به یاد نمی‌آیند

در خصوص این فیلم دو دسته تماشاگر وجود دارند: یک، دسته‌ای که چه از لحاظ سنی و چه از نظر علایق و سلایق، حس خاصی به آن دهه‌ها دارند و جزئیات را درک می‌کنند، در مقابل دسته دوم که جدید پسندها هستند و فیلم ½Apollo 10 را یک فیلم خسته‌کننده تمام عیار می‌دانند. اگر از نسل استن هم که نباشید، به هر حال ارتباط برقرار کردن با روحیه‌ی سرزنده، سادگی و متانت این فیلم نباید کار چندان سختی محسوب شود. از جنبه ترسیم موقعیت‌های اجتماعی و خانواده، انیمیشن آپولو ده و نیم موفق است و از لحاظ ساختاری هم توسعه‌ی شخصیت‌ها قوی و دقیق است.

نمایش تعداد اعضای خانواده و ارتباط بین آن‌ها زیباست، البته تلویزیون و فرهنگ هم در این میان صاحب یک نقش بنیادین شده‌اند! ترسیم شخصیت پدری که با وجود بد خلقی‌هایش، مَنشی خیرخواهانه دارد، یا مادر درمانده‌ای که با اداره‌ی خانه، نقش کارآمدی در انتقال مفهوم داستان پیدا می‌کند، از نمونه این ارتباطات است. در کل این فیلم نمایشی‌ست از پیروزی زیبایی‌ها در مقابل زشتی‌های آن روزگار. دید این داستان به گذشته مثبت بوده و تصویر ارائه شده هم دقیقا به خاطراتی شبیه است که کاملا به یاد نمی‌آیند. واضح است که روحیه‌ی لطیف اجتماعی و عاطفی فیلمساز، با گذشت زمان قدری زمخت شده است.

قسمتی از درام داستان، متعلق به تعلیق‌هایی است که پیرامون ماموریت آپولو ۱۱ شکل می‌گیرند. زندگی روزمره در آن عصرِ فضایی، لایه‌ای‌ست از لایه‌های مختلف این اثر. فیلمساز سعی کرده به اکثر مستندات اشاره کند، اما اگر قرار است تا از چشم یک کودک به قضیه نگاه کنیم، پس طبیعتا خیلی از مسائل آن زمان در جایی دور از شخصیت اصلی قرار می‌گیرند، در عوض خیالات دیوانه‌وار به شدت نزدیک به نظر می‌رسند؛ این همان رفتار جادویی و زیبای داستان است که در غالب انیمیشن، تجربه‌ای زنده، خاص، طبیعی و دقیق را می‌سازد. ایفای نقش‌های واقعی که از فیلتر انیمیشن رد شده‌اند، چیزی از دقت حالات چهره و بدن کم نکرده است و در واقع این انیمیشن تمام ظرافت های یک ساخته‌ی سینمایی را دارد. اوج جسارت این فیلم در جایی‌ست که زندگی پسرک را، با تمام اتفاقات بزرگش، معمولی تصور می‌کند. یک نوع زندگیِ پر فراز و نشیب، که حتی قدم زدن انسان روی ماه هم مانند سایر رخدادها، در آن کوچک تلقی می‌شود.

انیمیشن Apollo 10½: A Space Age Childhood یک اثر دوست داشتنی، صمیمانه و نوستالژیک بوده که به طوفانی جادویی از احساسات خوب شباهت دارد. ساخته‌ی ریچارد لینکلیتر از رویاپردازی می‌گوید، هر چقدر هم که لحنی استعاری داشته باشد، اما با این حال باز هم اثری‌ست صادقانه که در مقام روایت بخشی از زندگی فیلمساز، با حالتی هنرمندانه از دنیا عبور می‌کند تا به سوی آرمان بزرگسالانه‌ی‌ خود، قدمی بزرگ بردارد.