نقد فیلم پوست

فیلم ایرانی پوست که در ژانر وحشت طبقه‌بندی می‌شود سر و صداهای زیادی به پا کرده است. ظاهرا بالاخره بعد از مدت‌های مدیدی سنگ بنای یک فیلم خوش تکنیک در ژانر ترس در ایران گذاشته شده اما آیا فیلمی است قابل احترام و قابل ستایش؟ آیا فیلم پوست واقعا می‌تواند کسی را بترساند یا حسِ وحشتی فراموش نشدنی را به جانِ بیننده بیندازد؟

فیلم پوست به کارگردانی و نویسندگی بهمن و بهرام ارک اثری است کاملا ساختارمند و متکی به یک فرم قابل قبول. پوست، از جنبه‌ی تکنیکی نیز می‌تواند اثری قابل دفاع باشد اما المانی که بیننده در ابتدا با آن درگیر خواهد شد، چیزی نیست جز فیلم‌نامه. داستان فیلم پوست، تم و مضمونی عاشقانه دارد. وقتی صحبت از عشق به میان می‌آید، مقوله‌ای به اسم جدایی نیز می‌تواند یک کاتالیزر قدرتمند در داستان باشد. کارگردان‌های فیلم پوست تصمیم گرفتند تا قصه‌ی عاشقانه‌ی فیلم پوست را با جادو و جنبل نیز ترکیب کنند تا اثری که به دست می‌آید، همه رقم پتانسیل یک روایت جذاب و غنی را داشته باشد. اما چند ایراد در بطن این قصه وجود دارد.

اول از همه این‌که نیازی به حضورِ یک راوی نبود. وجودِ راوی از یک منظر خوب است؛ یک شخصیت تلاش می‌کند تا بیننده متوجه ریز و بم اتفاقات شود و اگر چیزی از چشمانش غافل مانده، راوی این نکات را به بیننده گوش‌زد کند. با این حال وقتی در یک فیلم که در ژانر ترسناک طبقه‌بندی شده یک راوی وجود دارد، علنا یک سد و یک مدل حائل بین دنیای فیلم و بیننده قرار می‌گیرد و مخاطب انگار از پشت شیشه در حال تماشای اتفاقات است. بیننده که ما باشیم باید خودمان را در دنیای فیلم، غرق شده ببینیم تا از فضاسازی‌ها و اتفاقات درون فیلم به وحشت بیفتیم. دومین ایراد فیلم‌نامه در شلوغ‌کاری‌های صحنه‌هاست. آن‌قدر رویدادهای مهم، پشت سر هم به شکلی قطاری نشان داده می‌شوند که بیننده فرصتی نمی‌یابد تا شخصیت‌ها را شناخته و از همه مهم‌تر درباره آنها قضاوت کند. به هر حال فیلم پوست و مثلثی که بین آراز، سید و مارال شکل می‌گیرد، باید ذهن بیننده را کاملا درگیر کند. فیلم‌نامه‌نویس‌ها یک معمایی را مطرح می‌کنند که می‌توانست پرداخت قوی‌تری داشته باشد. با این وجود، فیلم‌نامه‌ی فیلم پوست با وجود این‌که روایت خوبی دارد و از جای درستی شروع شده و به جای درستی نیز در پایان می‌رسد، اما بیننده نمی‌تواند از تماشای چنین داستانی نهایت لذت را ببرد. این قصه، توانِ ماندگاری در ذهن بیننده را ندارد چون بیننده از شخصیت‌ها و دنیای‌شان به شدت دور است.