نقد فیلم Fast & Furious 9 – سریع و خشن ۹

پس از مرگ پاول واکر، ون دیزل تبدیل شده به ستاره‌ی بی‌چون و چرای مجموعه‌ی سریع و خشن. در نهمین داستان از این فرنچایز پرفروش، قصه بیشتر حول محور دام تورتو می‌چرخد. در این قصه به گذشته‌های دام پرداخته می‌شود و حال قرار است داستان برادر دام را بببینیم که چطور می‌خواهد دنیا را تحت سلطه‌ی خودش در بیاورد. قصه‌ی این اثر برای یک فیلم گیشه‌ای بلاک باستری روی کاغذ قابل قبول است، اما طرح روایت قابل پیش‌بینی و تا حدی نیز عجیب و تخیلی است. این‌که چرا اعتقاد بر این است «عجیب»، در ادامه به آن می‌پردازیم.

اولین ایراد روایت فیلم F9 در اینجاست که هیچ زمینه‌چینی درستی در ابتدای فیلم نمی‌کند. قصه‌‌ی فیلم نهم هویت مستقلی ندارد و فیلم‌ساز نیز نمی‌خواهد کمی از اتفاقات گذشته را با بیننده مرور کند. گویا کارگردان فرض کرده مخاطب به سیر تا پیاز قضیه اشراف دارد که در قسمت‌های قبلی چه بر سر شخصیت‌ها آمده است. ما به یک‌باره وارد داستانی پرتنش می‌شویم. قصه بسیار شتاب‌زده به جلو پیش می‌رود و به بیننده مجال فکر نمی‌دهد که در وهله‌ی اول ون دیزل که قسم خورده بود از تمامی ماجرا و بلبشوهای پیرامونش خودداری کند، چرا خودش را درگیر یک داستان جدید می‌کند. با این اوصاف اگر یک سوم ابتدایی فیلم را تحمل کنید، فیلم F9 روی خوش به شما نشان می‌دهد و در ادامه‌ی مسیر، شما را سیر کیف می‌آورد.

سری فیلم‌های سریع و خشن همیشه به دلیل صحنه‌های تعقیب و گریز و مسابقات خیابانی‌اش مشهور بود. در نهمین فیلم از این فرنچایز سعی شده تا حال و هوای فیلم توکیو دریفت زنده شود. با این حال جاستین لی که قبلا هم هنر کارگردانی چنین صحنه‌های جذابی را به رخ کشیده بود، در فیلم F9 به جز یک سکانس و زنده کردن یک شخصیت قدیمی، کمکی به حال مخاطبین پر و پا قرص این سری نمی‌کند که یاد و خاطره‌ی ماندگار سری فیلم‌های گذشته را مجدد تجربه کنند. از طرفی اگر بخواهیم به کارگردانی جدیدترین فیلم سریع و خشن نگاه کنیم، می‌توان نقطه ضعف‌های ریز و درشت متعددی را کشف کرد.

برای مثال دیگر ایده‌ی روایت موازی و تدوین این چنینی به کار نمی‌آید چون تعداد شخصیت‌های جلوی دوربین بسیار زیاد شده و اختصاص دادن زمان به هر شخصیت، چالش مبرمی است که کارگردان پیشِ روی خود دیده است. به همین دلیل ما نمی‌توانیم از حیث شخصیت‌پردازی‌ علنا به کسی دل ببندیم. اگر هم به ون دیزل در نقش دام علاقه‌مند هستیم، دلیلش بدیهی و واضح است. دام تورتو از قدیم الایام در این سری حضور فعال داشته و به عنوان لیدر و رهبرِ گروهِ بی‌نام و نشانِ فیلم، خوش درخشیده است.