-
0/10
باخبر شدیم که چنگیز جلیلوند، دوبلور مشهور ایرانی در اثر ابتلا به کرونا در سن ۸۰ سالگی درگذشت. به این بهانه قصد داریم نگاهی به زندگی چنگیز جلیلوند بیندازیم و تا حدی با بیوگرافی و گذشته‌ی این شخصیت سرشناس بیشتر آشنا شویم.
چنگیز جلیلوند در ۶ آبان سال ۱۳۱۹ در شیراز، دیار علم و ادب ایران به دنیا آمد. جلیلوند از همان بچگی علاقه‌ی زیادی به هنر داشته و بعدها شیفته‌ی سینما و تئاتر شد. به همین سبب در سال ۱۳۳۶ شمسی، یعنی زمانی که فقط ۱۷ سال داشت، فعالیت‌های جدی خود را در عرصه‌ی تئاتر با ابوالحسن تهامی شروع کرد؛ فردی که در عرصه‌ی دوبلاژ و صداپیشگی از همان دورانِ پیش از انقلاب شناخته شده بود و فعالیت‌های بیشماری را تا به این لحظه در کارنامه‌اش شاهد هستیم. جلیلوند زیرِ سایه‌ی تهامی توانست مهارت‌هایش را بهتر کرده و با قدرت و مهارت بیشتری در زمینه دوبلاژ به فعالیت می‌پرداخت.
جلیلوند به علت انقلاب سال ۱۳۵۷ تصمیم گرفت تا برای مدتی به کشور آمریکا سفر کند. او نزدیک به ۲۰ سال از عمرش را در آمریکا گذراند اما بنابه‌دلایلی دوباره به ایران برگشت تا مجدد مسیری را ادامه دهد که از گذشته به آن علاقه‌مند بود. چنگیز جلیلوند در سال ۱۳۷۷ کار خود را در ایران مجدد از سر گرفت و به علت تلاش‌های بی‌شائبه‌ی این هنرمند در زمینه‌ی گویندگی، صدای شخصیت‌های مختلفی از سینمای خارجی را هنوز با صدای جلیلوند در ذهن داریم. از همین رو، در عرصه‌ی دوبلاژ به جلیلوند، مردِ حنجره طلایی نیز می‌گویند؛ چراکه جلیلوند می‌توانسته حس و حالِ هر نوع کاراکتری را با صداگذاری‌های خاص خود به مخاطب که ما باشیم منتقل کند.
صداپیشگی‌های چنگیز جلیلوند؛ ماندگار و با صلابت
چنگیز جلیلوند هنرمند بزرگی بود که توانست با هنر دوبلوری و صداپیشگی‌اش، خاطرات زیادی را برای ما ایرانی‌ها ایجاد کند؛ خاطراتی که بعید می‌دانم به این سادگی فراموش شوند. جلیلوند دوبلور برخی از بازیگران مشهور خارجی مثل دین مارتین، مارلون براندو، پل نیومن و کلینت ایستوود بود. اگر سن و سالی از شما گذشته باشد قطعا صدای جذاب این هنرمند را در سری فیلم‌های کلینت ایستوود به خاطر دارید. با این حال این هنرمند در عرصه صداپیشگی تنها و منحصرا به سینمای خارج نمی‌پرداخت. او در فیلم‌های فارسی نیز وظیفه‌ی صداپیشگی بازیگرهای بسیار مهمی را مثل محمدعلی فردین، بهروز وثوقی و ناصر ملک مطیعی برعهده داشت. این هنرمند به قدری در پروژه‌های داخلی و خارجی متعددی حضور داشته که اگر بخواهیم نامِ تک تکِ شخصیت‌هایی که او صداپیشگی‌اش را برعهده گرفته را نام ببریم، احتمالا به نگارش یک مقاله‌ی چند هزار کلمه‌‌ای جداگانه نیاز پیدا می‌کنیم. برای مثال آیا می‌دانستید در فیلم دوبله ماتریکس، صداپیشه‌ی لارنس فیشبرن کسی نیست جز چنگیز جلیلوند؟ علاقه‌ی وافر جلیلوند به آلفرد هیچکاک باعث شد تا این هنرمند در نقش برخی از شخصیت‌های فیلم‌های هیچکاک نیز صداپیشگی کند. برای نمونه می‌توان به فیلم دوبله طناب (The Rope)، محصول سال ۱۹۴۸ میلادی اشاره کرد که جلیلوند، صداپیشه‌ی بازیگر جیمز استوارت بود. می‌توان گفت که جلیلوند، بیش از پنج هزار فیلم را در زمان حیاتش دوبله کرده بود.
از زندگی شخصی چنگیز جلیلوند چه می‌دانیم؟
یکی از خصلت‌های خوب این هنرمند در سر بسته نگه داشتن اطلاعات شخصی بود. او حریم شخصی خود را مثل سایر سلبریتی و افراد مشهور ایرانی به صورت عیان در معرض نگاه عموم قرار نمی‌داد. با این اوصاف از گذشته‌ی این دوبلور مشهور اطلاعاتی پراکنده وجود دارد که بد نیست با برخی از آنها آشنا شوید.
از آرزوی دبیری تا تئاتر باربد
پدرِ چنگیز به علت شغلش که مهندس اداره راه بود مجبور شد دستِ خانواده‌اش را گرفته و به تهران نقل مکان کند. چنگیز در آن زمان تنها هفت سال سن داشت و به همین دلیل تازه در سنی بود که باید به مدرسه می‌رفت. او در دوران دبیرستان به استعدادهایش در عرصه تئاتر و هنر پی برد و توانست در یک نمایش به اسم تئاتر باربد راه پیدا کند. یکی از ویژگی‌های جالب چنگیز در هنر فن بیان و سخن‌وری بود؛ چراکه او دلش می‌خواست تا ساعت‌ها با دوستان و حتی غریبه‌ها صحبت کند. جلیلوند به خاطر همین ویژگیِ رفتاری‌اش در آن سنینِ پایین علاقه داشته تا در آینده بتواند دبیر تاریخ یا جغرافیا شود اما فکر نمی‌کرد که دستِ تقدیر، زندگی‌اش را به گونه‌ای دیگر رقم می‌زند.
مهاجرت جلیلوند به آمریکا؛ فرار یا انتخاب؟
پس از انقلاب اسلامی که در سال ۱۳۵۷ رخ داد، بسیاری از هنرمندان و بازیگران ایرانی به خصوص آنهایی که در فیلمفارسی هنرنمایی کرده بودند فرار را بر قرار ترجیح دادند. در میانِ خیل عظیمی از مهاجرت‌ها، مرحوم جلیلوند نیز به مقصد آمریکا، زادگاهش ایران را ترک کرد. حرف و صحبت‌هایی مبنی بر فرار جلیلوند به آمریکا در داخل ایران مطرح شد و این هنرمند در توجیه انتخابش در آن سال‌ها توضیح داد که قبل از انقلاب، دخترانش را برای ادامه تحصیل به انگلیس فرستاده بود و حتی هر از گاهی به این کشور سفر می‌کرد تا بلکه بتواند فرزندانش را ملاقات کند. جلیلوند توضیح می‌دهد که پس از انقلاب، دخترانش را به آمریکا فرستاد تا آنها پیشِ برادرِ همسرش زندگی کنند. مرحوم جلیلوند پس از انقلاب توانست با سفر به آمریکا با خانواده‌اش تجدید دیدار کند. او پس از این اتفاق، پس از ۲۰ سال زندگی در غرب تصمیم گرفت به ایران برگردد تا مجدد در عرصه گویندگی و دوبلاژ بتواند یکه‌تازی کند.
آیا جلیلوند بازیگر نیز بود؟
چنگیز جلیلوند در زمینه‌ی بازیگری نیز دستی بر کار داشت. با این حال او بارها اعلام کرده بود که هنرِ دوبلوری و صداپیشگی را به مراتب بیشتر از بازیگری دوست دارد. از آخرین ایفای نقش‌های جلیلوند می‌توان به حضورش در سریال «سلمان فارسی» اشاره کرد که توسط داوود میرباقری کارگردانی می‌شود. فیلم‌برداری این مجموعه‌ی تلویزیونی از ماه آذر سال ۱۳۹۸ آغاز شد و طبق اطلاعات حال حاضر، این سریال قرار است در قالب ۵۰ اپیزود روند تولیدش را پشت سر بگذارد. همان‌طور که از نامِ سریال پیداست، قصه درباره‌ی سلمان فارسی، یکی از صحابه‌ی پیامبر اسلام است که در سه مقطع دوره‌ی ساسانی، بیزانس و حجاز صدر اسلام روایت می‌شود. چنگیز جلیلوند در نقش یک اسقف رومی جلوی دوربین ظاهر شد و هنرنمایی کوتاهی را در این سریال برعهده گرفت.
چنگیز جلیلوند در سن ۸۲ سالگی، در تاریخ ۲ آذر سال ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست داد. فارغ از تمام حواشی، این هنرمند توانست با صدایِ ناب خود خاطرات سینمایی و تلویزیونی زیادی را برای ما رقم زند. سوال اینجاست آیا ما می‌توانیم چنین تجارب دلچسب و دلنشینی را که در گوشه‌ی ذهنمان جا خوش کرده را به همین راحتی از خاطر ببریم؟
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید