به قدری اوضاع ژانر علمی-تخیلی خراب است که فیلم Captive State را میتوان با ارفاق یک اثر متوسط بدانیم. فیلمی که با یک ایده و رویکردی متفاوت اکران شد.
به عنوان یک فرد عاشق و دلباخته ژانر علمی-تخیلی به سراغ تماشای فیلم Captive State رفتم. یک کاور خاص و یک مضمون جدید تنها عامل محرکه من برای تماشای این اثر بود اما از همان ابتدای شروع فیلم، شوق و اشتیاقم به یکباره فرو ریخت. این اثر قرار نبود من را ازشدت هیجان شگفتزده کند.
فیلم Captive State همانطور که از نامش بر میآید، در رابطه با اسارت و محبوس شدن امریکاست. چند دههای از هجوم بیگانههای فضایی به زمین میگذرد و این بار برخلاف سایر قصههای معمول در ژانر علمی-تخیلی، نیروهای زمینی از مقاومت و نبرد دست کشیده و با بیگانگان فضایی از در صلح و دوستی وارد میشوند. هر چند که دیگر امریکا در راس امور نیست و آدم فضاییها بر تمامی رفتار و سیاستهای بشر دخالت داشته و به نوعی به حاکمان جدید کره زمین تبدیل شدند. در این میان با گذشت زمان، شکاف بین طبقه فقیر و ثروتمند بیشتر و بیشتر شده تا اینکه گابریل دروموند، شخصیت اصلی ماجرا وارد میدان میشود و ملاقاتی صورت میگیرد که او اصلا توقعش را نداشت.
مقدمه Captive State به قدری ملالآور و خستهکننده است که ای کاش کارگردان اصلا توضیحی نمیداد و ما به عنوان مخاطب خودمان دنیای قصه را کشف میکردیم. اتفاقاتی که در دنیای این فیلم رخ داده طی چند دقیقه (که مثل چند ساعت میگذرد) به واسطه حک شدن جملات خشک و بیروح روایت میشود. فکر کنید چند جمله پاراگراف قبل را به مدت چند دقیقه به صورت نوشتاری برایتان تعریف کنند. قطعا خسته خواهید شد.
از طرفی، روند شناسایی شخصیتهای قصه به شدت کند پیش میرود. مدت زمان فیلم ۱۱۰ دقیقه بوده اما کاراکترهای اصلی و فرعی داستان را شاید حتی تا یک ساعت پس از شروع داستان هنوز کاملا نشناخته باشیم. ویلیام مولیگان، گابریل و ریف دروموند و حتی کمیسر یوجین، خصوصیات رفتاری خاص خودشان را دارند اما آیا مخاطب، شخصیتها را درک میکند؟
شناخت کاراکترها در برابر سایر اشکالات فیلم، تنها یک موضوع پیش پا افتاده است. ما به هیچ عنوان دنیایی را که کارگردان برای ما به تصویر میکشد را نمیشناسیم. دوربین بیشتر اوقات بازیگرها را دنبال میکند و این ابزار بیشتر در خدمت کاراکترهاست. روپرت وایت در مقام کارگردان میتوانست از دنیای پساآخرالزمانی اثرش بیشتر رونمایی میکرد. نیازی نداریم که برای شناخت محیط بیرون حتما جلوههای ویژه بصری را نیز شاهد باشیم اما خساست در فیلمبرداری در محیطهای باز به شدت به شناخت دنیای قصه لطمه میزند.
قصه و ایده جالب فیلم صرفا روی کاغذ جذاب است. چرا که حرفهای ناگفته زیادی در بطن ماجرا نهفته که تا پایان داستان نیز از آن سر در نمیآوریم
در بیشتر پلانها، دوربین همتراز با کاراکترها حرکت میکند و در این حین، لرزش خاصی را نیز حس میکنیم. فیلمبرداریِ روی شانه، اغلب در تهیه فیلمهای مستند کاربرد دارد و بهره بردن از این تکنیک، هم مزایایی دارد و هم مضراتی. فایده فیلمبرداری مستندگونه در این موضوع است که حوادث و جریان واحد فیلم، حالتی واقعگرایانه پیدا میکند و میتوانیم تا حدودی حس کنیم دنیای مصنوعی که کارگردان به واسطه تکنیکهای مختلف بصری توانسته به ما نشان بدهد، به نظر واقعی است. ضرر این نوع تکنیک فیلمبرداری را میتوانیم در خستهکننده تلقی شدن پلانها بدانیم. چرا ما اغلب اوقات از تماشای آثار مستند خسته میشویم؟ یکی از دلایل عمدهاش در همین سبک فیلمبرداری است که کمتر کسی توان تحمل دارد.
قصه و ایده جالب فیلم صرفا روی کاغذ جذاب است. چرا که حرفهای ناگفته زیادی در بطن ماجرا نهفته که تا پایان داستان نیز از آن سر در نمیآوریم. به عنوان مثال مجرمین و شورشیان حکومتی در صورت محکوم شدن، به سفینه بیگانههای فضایی تبعید میشوند. آیا مرگ خاتمه کار این دسته از انسانها بوده یا سرنوشتی دیگر در انتظار آنهاست؟ چه بر سر آنها میآید؟ از این دست سوالات تا انتهای فیلم برای شما پیش میآید و هیچ المانی نیز در فیلمنامه و حتی دنیای این اثر وجود ندارد که به شما پاسخ قاطعانهای بدهد.
پیرنگی که در فیلم وجود دارد باعث شده تا Captive State را یک اثر معمولی در ژانر علمی-تخیلی بدانیم اما این فیلم فرسنگها با استانداردهای این ژانر فاصله دارد. این فیلم را بیشتر ادای دیالوگها در بر گرفته و نیمه ابتدایی فیلم یک درامای محض میماند. به همین سبب در این قصه نباید انتظار یک فیلم سراسر اکشن را داشته باشید. این فیلم ساخته شده تا ما دنیایی متفاوت را شاهد باشیم که بیگانگان فضایی بر بشریت پیروز هستند.
کارگردان در نشان دادن چهره فضاییها نیز خساست به خرج میدهد و به جز چند سکانس، موجودات فضایی را نمیبینیم. وایت سعی داشته با اتکا بر هنرنمایی بازیگرها، این خلاء را تا حد ممکن جبران کند. او تا حدودی نیز درست عمل کرده اما موفقیتآمیز بودن این رویکرد به چه قیمتی؟ به قیمت ساختن یک اثر درام تا یک فیلم علمی-تخیلی؟
البته فیلمنامهنویس Captive State ماهیت این اثر را بر جنگ متقابل تعریف نکرد. این اثر ساخته نشده بود تا ما نبرد کلیشهای انسانها علیه بیگانههای فضایی را تماشا کنیم اما فیلمنامهنویس باید کفه ترازو بین مولفههای دو ژانر علمی-تخیلی و درام را رعایت میکرد. این فیلم هر چقدر هم پر ایراد باشد، در خاتمه به شدت موفق عمل میکند. اگر قرار باشد این فیلم را تماشا کنید، باید به امید پایانبندی خوبی که دارد، چشمتان را روی ایرادات ریز و درشت فیلم ببندید.
اگر خودتان را یک هوادار دو آتشه ژانر علمی-تخیلی میدانید شاید تماشای فیلم Captive State چندان برایتان خوشایند نباشد و از ادای دیالوگهای بسیار زیاد شخصیتهای قصه به ستوه بیایید اما اگر دلتان میخواهد با ماجرایی متفاوت درباره هجوم بیگانههای فضایی به کره زمین سرگرم شوید، تماشای این اثر را به شما توصیه میکنم.
- تکنیک مستندگونه فیلمبرداری
- ایده جالب فیلم
- روایتی خسته و کسلکننده
- ارتباط با شخصیتها کار سختی است
- عدم شناخت نسبت به دنیایی که کارگردان وصف کرده
- وزنه سبک فیلم بیشتر به سمت درام سنگینی میکند تا ژانر علمی-تخیلی
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید