نقد فیلم West Side Story – داستان وست ساید

این فیلم با حفظ تمامی عناصر ژانری، به صورت کلی تمرکزش را بیشتر روی موقعیت‌های جدی‌ و تراژیک قرار داده و با توسعه شخصیت‌های فرعی داستان مثل آنیتا، نماینده‌ی فمینیسم، خشم و مسائل اجتماعی را با وضوح بیشتری ترسیم می‌کند. در نمایش مبارزه با فقر و در صحنه‌ی تقابل دو گروه مهاجرانِ ترقی خواه، با شعار «آمریکا» و مهاجران غربت‌ زده با شعار خانه، اسپیلبرگ یک دغدغه را در قالب دوئل با رقص مطرح می‌کند و این چیزی نیست جز یک بینش شعورمند و انسانی!

شخصیت‌های فیلم کم نیستند و البته عمل پردازش و توسعه در خصوص اکثر آن‌ها، به شکلی هوشمندانه انجام شده است

شخصیت‌های فیلم کم نیستند و البته عمل پردازش و توسعه در خصوص اکثر آن‌ها، به شکلی هوشمندانه انجام شده است؛ چه از نظر ظاهر و چه از نظر رفتار. شخصیت ریف (مایک فیست)، دوست صمیمی تونی، ذاتا شخصیتی‌ست محدود و ناکارآمد، اما در این فیلم از طریق یک مطالعه‌ی شخصیتی محدود و دقیق -طوری که مزاحم سیر داستانی نشود- ریف از یک شخص خشن معمولی به حضوری غریب و منحصر به فرد رشد پیدا کرده و جایی که به آن مرثیه تاثیرگذار نهایی می‌رسیم، دقیقا همین شخصیت ریف است که افکار تماشاگر را پریشان می‌سازد؛ شاید غیر مستقیم اما به هر حال تاثیر ریف در سراسر روایت گسترده شده است. شخصیت والنتینا (با بازی ریتا مورنو که در فیلم اول هم حضور داشت) با جدیت تمام مسئله شکاف فرهنگی را برجسته‌تر می‌کند؛ بازی مورنو به تنهایی از لطافت خاصی برخوردار است، داستان به این شخصیت ارزش آشکاری هدیه داده، خواه هنگامی که لب به سرودن ‌گشوده و از عبرت گرفتن، بخشودن و زیستن می‌خواند و خواه زمانی که ذاتا به یک دانای کل شبیه می‌شود.

عده‌ای بازسازی فیلم داستان وست ساید را غیر ضروری می‌دانند و البته توجیه این ادعا همان بحث معیارهای زمانی‌ست؛ چیزی که بوده، تمام شده و رفته اما در یادها باقی مانده، اما در کل ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ صرفا از روی علاقه نبوده، این فیلم دارای حجم زیادی از تعدیل‌های ماهرانه است. بستر و زمینه‌ای کلاسیک به منظور رساندنِ یک پیام فوری، منتقدانه و متناسب با روزگار کنونیِ قرن بیست و یکمی، در نظر اسپیلبرگ مناسب و مفید دیده شده؛ این نه تنها مضر نیست، بلکه در اصل کارکردی‌ست سودمند از جنس سینما.

از طرفی این فیلم زیربنایی اصیل و نوستالژیک را در هسته‌ی خود حفظ می‌کند که فقط به یک گذشته‌ی خوشایند اشاره نکرده، بلکه به متن و اساس اصلی داستان وست ساید ادای احترام می‌‌کند. فیلم اول یک اثر جوان پسند بود، اما این فیلم دوران گذشته را در نظر دارد، گاهی با اندوه به عقب می‌نگرد، گاهی هم نفس‌گیر و هیجان‌انگیز می‌شود. می‌توان گفت که این فیلم از سینمای پرستیژ استودیویی تا حدی فاصله گرفته است (فیلم‌هایی که صرفا در چارچوب منطق استودیو و در مسیر تقویت یکپارچگی هنری استودیو ساخته می‌شوند و گاهی هم اصلا سودآور نیستند).