فیلم Promising Young Woman

نقد فیلم Promising Young Woman – زن جوان نوید دهنده

زنان در مرکز توجه

1%
  • 0/10
نقد فیلم Promising Young Woman – زن جوان نوید دهنده ۳ ۰۷ اسفند ۱۳۹۹ بررسی فیلم‌های خارجی کپی لینک

فیلم Promising Young Woman  اولین ساخته‌ی کارگردان سی و پنج‌ساله‌اش، امرالد فنل، به حساب می‌آید که پس از اکران در جشنواره‌ی ساندنس، بر سر زبان منقدها و مخاطبان افتاد و با اعلام نامزد‌های گلدن گلوب ۲۰۲۱، نامش در کنار آثار بزرگ سینمای جهان در سال گذشته حاضر شد؛ اثری که بعید است بتواند جوایز اصلی را در دیگر جشنواره‌ها کسب کند. 

Promising Young Woman در میانه‌ی فیلمی سطحی شدن و فیلمی مسئله دار بودن می‌ماند. فنل «می‌خواهد» برای زنان دل بسوزاند اما نمی‌داند چگونه

در چند سال اخیر موضوع زنان و ادامه ی جنبش Metoo در سینمای ایران و حتی در برخی فیلم‌های مستقل سینمای جهان توجه بیشتری را برانگیخته است. واقعا مشکل این نیست که چنین جریان فیلمسازی در حمایت از حقوق پایمال شده‌ی زنان در سینمای جهان باب شده،‌ بلکه ترس از این است که فیلمسازانی، عمدتا هم جوان و جویای نام، نه به واسطه‌ی ساخت اثری دغدغه‌مند و تاثیرگذار که برای دست‌یابی به روی خوش جشنواره‌های بزرگ، دست به ساخت چنین آثاری بزنند. تماشای فیلم Promising Young Woman اگر چه در وهله‌ی نخست، فارغ از دانستن این نکته که فیلمی فمینیستی است، خواه ناخواه با همان اولین تصویری که ثبت کرده ما را یاد همین جنبش مذکور می‌اندازد اما در مرتبه‌ای دیگر یادآور همان آثاری هم هست که ظرف چند سال اخیر ساخته شده‌اند و به وضوح صدای خاموش شده‌ی زنان را به گوش جهانیان رسانده‌اند. البته که روشن کردن مسیر آینده‌ی فیلم با سکانس ابتدایی عملی ستایش‌آمیز که امرالد فنل در مسیر قصه‌گویی‌اش آن را رعایت کرده اما نکته این است که ضعف روایی و البته کارگردانی، مانع از این شده که این سکانس افتتاحیه به قاعده و درست، به سرانجامی خوش ختم شود.

ما با زنی به اسم «کسی» با بازی همواره خیره‌کننده‌ی کری مولیگان طرفیم که در بستر داستانی مبالغه‌آمیز و در یک روایت کهنه به دنبال انتقام گرفتن از مردان است. مردانی که چند سال پیش در روز مستی و عیش و نوششان، مایه‌ی اذیت و آزار دختری جوان به اسم نینا را فراهم کرده‌اند که دوست صمیمی کسی نیز بوده است. تاثیر این خاطره‌ی تلخ در ذهن نینا منجر به مرگی می‌شود که تا آخر داستان ما از جزئیات آن بی اطلاع می‌مانیم. این بی‌ اطلاعی ما از روابط زیادی که در فیلم Promising Young Woman وجود دارد نشان از ناآگاهی سازنده‌ی کار در پرداخت به نقاط درک شدنی و احساسی فیلم دارد و شاهدی است بر این مدعا که امرالند فنل نه از روی شوق درونی برای بازتابی بخشی از جامعه‌ی محل زیستش، که به خاطر کسب جوایز سینمایی دست به ساخت «زن جوان نوید دهنده» زده است. البته باید گفت Promising Young Woman در میانه‌ی فیلمی سطحی شدن و فیلمی مسئله دار بودن می‌ماند. فنل «می‌خواهد» برای زنان دل بسوزاند اما نمی‌داند چگونه.

فیلم Promising Young Woman
کری مولیگان در نقشی چندوجهی توانسته نشان دهد چقدر بازیگر توانایی است و سینما به خوبی قدر او را ندانسته

نمی‌خواهم در یک سیر تاریخی بررسی کنم که چه شد ما به اینجا رسیدیم. جایی که عمدتا زنان فیلمساز خودشان مسائل بزرگی چون شان زن در جهان معاصر را به امری سطحی بدل می‌کنند و به سادگی از رویش می‌گذرند. می‌خواهیم ببینیم در فیلمی چون Promising Young Woman این اتفاق چگونه باعث عدم تاثیرپذیری در اثر می‌شود. فیلمی که به واقع پرچم دار اصلی جنبش Metoo و نامزد بهترین فیلم درام در گلدن گلوب شده آیا نباید پرداخت هوشمندانه‌تر، هنری‌تر و سینمایی‌تری نسبت به داستانش داشته باشد؟ اگر فیلم را یک شبکه‌ی معنایی در نظر بگیریم و هر عضو را در ارتباط با این شبکه بسنجیم و به آن اعتبار ببخشیم، همخوانی دو بازیگر اصلی فیلم، کری مولیگان و بو بورنهام، در سکانس داروخانه با ترانه پاریس همیلتون نشانه‌ی چیست؟ پاریس همیلتون به همان چیزهایی شهره است که خانواده‌ی کارداشیان‌ها هستند و استفاده از ترانه‌ی او در یکی از عاشقانه‌ترین فصل‌های داستان چیزی غیر از ویرانی تمام ارزش‌های اثر نیست. بحث نکوهش یا ستاش همیلتون‌ها یا چرایی محبوبیت و معروف شدنشان نیست،‌ بلکه بحث الگویی کمال یافته از زن در میان است که با انتخاب‌های نادرست کارگردان از بین رفته. کارگردان جوان داستان ما که نویسنده‌ی اثر نیز هست، دچار نگاه سطحی و عوام‌گرایانه به جنبش‌های مربوط به زنان شده. 

مایه‌ی داستان فیلم Promising Young Woman اذیت و آزار زنان است که منجر به مرگ عزیزی می‌شود و در انتها به انتقامی سخت بدل خواهد شد

«کسی» برای دادن درس عبرت به مردان هوس باز و شهوتران، هر شب یکی از آن‌ها به دام بازی خودساخته‌اش می‌اندازد و در انتها آن‌ها را با ترسی احتمالا بازدارنده رها می‌کند. فیلم سعی می‌کند در این بازی ما را به چالش بکشاند و یکی از دلایل تاثیر گذاری سکانس مواجهه‌ی کسی و  الکساندر مونرو در شب میهمانی مجردی، پیشنه‌ای که در ابتدای فیلم در ذهن ما شکل گرفته و دائم به یاد ما می‌آید شاید این هم یک شوخی دیگر باشد اما نیست و «کسی» برای اثبات حقانیت نینا و البته برقراری عدالت در حرکتی انتحاری یا اشتباهی! خودش را قربانی مردی می‌کند که چیزی از هیولا کم ندارد. 

البته خاستگاه این تصویرآفرینی از مردان در فیلم Promising Young Woman، پیش از هر عامل دیگری در جامعه‌ی آمریکایی نمود دارد. این نمایش از انواع و اقسام مردان دروغ گو، بی صفت و هوس‌باز، شاید همان تصویری است که کارگردان در مسیر زندگی خودش دیده و آن را درک کرده اما مشکل این است او دید سطحی و تک بعدی خودش را در فیلمی که نشان‌دهنده‌ی کل جهان یک هنرمند است بازتاب داده. توقع از هنرمندان این است که نه تنها دید گسترده‌تری نسبت به شرایط و محیطشان داشته باشند بلکه چاره و یا راهکاری برای مشکلاتی که مطرح می‌کنند نیز داشته باشند.  این در معرض توجه قرار گرفتن زنان در سینما طی چند سال اخیر باعث شده تا شاهد پرداخت‌های نسبت به مسائل آنان شکل بگیرد و گاهی حتی سینما در زیر شعار‌ها و‌ تبلیغات فیلم برای موج سواری روی جریان مدفوت شود.

مایه‌ی داستان فیلم Promising Young Woman اذیت و آزار زنان است که منجر به مرگ عزیزی می‌شود و در انتها به انتقامی سخت بدل خواهد شد. اما ما نه چرایی عزیز بودن نینا را به عنوان عنصر پیش‌برنده‌ی داستان می‌فهمیم و نه روایت به شکلی درست انتقام را نشان می‌دهد. آشنا شدن «کسی» با آدام انگار حکم آن آخرین ورق بازی دارد که اگر خوب بیاید از رفتن به خانه منصرف می‌شویم و اگر بد بیاید خود را در منجلاب باخت‌های پشت سر هم غرق می‌کنیم. آدام آن ورقی نیست که بتواند کسی را به زندگی آرام و به دور از خشونت رهنمون کند. در واقع بخشش یا عدم بخشایش «کسی» انگار به خوب بودن یا نبودن آدام محدود می‌شد و مثلا اگر مرد مورد علاقه‌اش آن روز در آن مراسم عیش و نوش خفت‌بار شرکت نمی‌کرد، «کسی» از خیر احقاق حق و جست و جو برای عدالت خواهی می‌گذشت و به زندگی ادامه می‌داد و این مسئله‌ای است که مرگ غم‌انگیز او در پایان داستان را عاری از هرگونه حس قهرمان‌گونه یا آرمان‌طلبانه می‌کند.

فیلم Promising Young Woman
«کسی» خودش را یاغی‌وار قربانی هدفش می‌کند تا بلکه تغییری مثبت از این اتفاق حاصل شود

البته داستان «زن جوان نوید دهنده» سعی می‌کند در مورد پایان شومش گراهایی به ما بدهد، مثلا لحظه‌ی عصبانی شدن کسی و خرد کردن شیشه‌ی ماشین راننده‌ی مرد یا نمایشی آشکار از عدم اطمینان به برقراری عدالت، با اینکه این گراها تا حدی می‌تواند توضیحی بر بخش پایانی داستان باشد اما نمی‌تواند ارزشی به آن ببخشد. در میان این آشوبِ شعارزدگی و کلیشه‌های تصویری و کارگردانی بی‌هویت، تنها چیزی اعتبار فیلم محسوب می‌شود حضور کری مولیگان است. او با بازی روان و جاه‌طلبانه‌اش هم در سکانس‌های عاشقانه و هم در لحظات احساسی، شخصیتی چند وجهی از خود را نشان داده که باید شاهد یکی از جذاب‌ترین رقابت‌ها بین او و سایر نامزد‌های بهترین بازیگر سال در فصل جوایز باشیم. 

فیلم Promising Young Woman فاقد آن وجه از زنانگی لازمه‌ی فیلم‌های فمینیستی و عاری از ذوق و خلاقیتی در پردازش یک ایده‌ی تکراری است. از همین روی تماشای یکباره‌ی آن به خاطر اندک لحظات تاثیرگذار و به خاطر نقش‌آفرینی کری مولیگان کافی است.

 


4 بد
فیلم Promising Young Woman فاقد آن وجه از زنانگی لازمه‌ی فیلم‌های فمینیستی و عاری از ذوق و خلاقیتی در پردازش یک ایده‌ی تکراری است. از همین رو تماشای یکباره‌ی آن به خاطر اندک لحظات تاثیرگذار و به خاطر نقش‌آفرینی کری مولیگان کافی است.
  • بازی کری مولیگان
  • ضعف روایی
  • عدم ثبات فرمی و تصویری
  • ضعف کارگردانی
  • استفاده از جریان‌هایی چون جنبش Metoo برای کسب جوایز

نظرات

دیدگاه خود را اشتراک گذارید
اشتراک
به من اطلاع بده
guest

3 دیدگاه
جدیدترین
قدیمی‌ترین بیشترین رای
Inline Feedbacks
View all comments