10 انیمیشن برتر والت دیزنی که اقتباسی از افسانهها نیستند
از پوکاهانتس تا رابین هود

دیزنی (Walt Disney) استودیویی است که اکثر فیلمهایش را با اقتباس از افسانههای پریان ساخته است اما در عین حال، چند انیمیشن معروف نیز در فیلمشناسی والت دیزنی وجود دارند که اقتباسی از افسانهها محسوب نمیشوند.
از زمان انتشار سفیدبرفی و هفت کوتوله در سال 1937، دیزنی در حال ساخت انیمیشنهای کلاسیک و احساسبرانگیز بوده است. آثاری که نزد مخاطب کودک و بزرگسال، به محبوبیت زیادی رسیدهاند و جایگاه خاصی در حافظه جمعی بینندگان سینما دارند. تصور عموم بر این است که همه انیمیشنهای کلاسیک دیزنی، از سفیدبرفی تا دیگ سیاه، بهنوعی ملهم از قصهها و افسانههای پریان هستند. وقتی که بیشتر افراد به یک انیمیشن از استودیو دیزنی فکر میکنند، اثری همچون سیندرلا یا دیو و دلبر به ذهنشان خطور میکند.
اما این تصور درستی نیست. دیزنی در تمام این سالها، منابع اقتباس متعددی را مد نظر داشته و صرفا به سراغ افسانهها نرفته است. شاید مخاطبان از این موضوع آگاه نباشند اما خاستگاه تعدادی از انیمیشنهای دیزنی، که اکنون بسیار شناختهشده هستند، در جایی غیر از افسانههای محبوب قدیمی است. همین ویژگی است که فیلمهای مذکور را کمی متفاوت با بقیه آثار این استودیو جلوه میدهد. فهرست و مجموعهای که در ادامه میبینید، منتخبی از چند انیمیشن معروف است که دیزنی در ساخت آنها از منابع متفاوتی الهام گرفته است. گاهی از اساطیر کهن و رمانهای کلاسیک، گاهی از قصههای عامهپسند و گاهی از شخصیتهای تاریخی.
انیمیشن Hercules محصول سال 1997
صداپیشگان: تیت داناوان، دنی دویتو، جیمز وودز
انیمیشن هرکول، فیلم ماندگاری از والت دیزنی در اواخر دهه 90 است که داستان یک اسطوره غربی را روایت میکند. او در این فیلم به عنوان پسر زئوس، شاه خدایان، معرفی میشود و همچنان یکی از بهترین شخصیتهایی است که در انیمیشنهای کلاسیک دیزنی دیدهایم. هرکول در بدو تولد به دست هادس، عموی حسودش، دزدیده میشود و درنتیجه از مقام خدایی محروم میگردد. در ابتدا قرار بوده که نوچههای هادس او را به قتل برسانند، اما موفق به کشتن او نمیشوند و هرکول به دست پیرمرد و پیرزنی مهربان میافتد. وقتی شخصیت به سنین جوانی میرسد و متوجه میشود که یک خداست، سفری مملو از خطرات هولناک را آغاز میکند. او سعی دارد تا ثابت کند که یک قهرمان واقعی است و به جمع المپنشینان ملحق شود.
این فیلم، غالبا حول محور خدایان یونانی میچرخد و نیمنگاهی نیز به اساطیر روم باستان دارد. البته رد پایی از افسانههای کهن نیز در فیلم هرکول دیده میشود، مانند صحنهای که مارهای کشنده به سراغ هرکول میروند و سپس او آنها را در گهوارهاش خفه میکند. به داستان جذاب فیلم، طنز هوشمندانه دیزنی و آهنگهای آلن منکن را هم اضافه کنید؛ مشخص است که با شاهکاری کلاسیک و دستکم گرفته شده مواجهیم.
انیمیشن Pocahontas محصول سال 1995
صداپیشگان: آیرین بدارد، مل گیبسون، جان کسیر
انیمیشن پوکاهانتسِ والت دیزنی که در سال 1995 منتشر شد، اثری الهامگرفته از یک داستان واقعی است. این فیلم، گروهی از ملوانان انگلیسی را نشان میدهد که برای اولینبار قدم در سرزمین آمریکا میگذارند. آنها با قبیلهای به نام «پوهاتان» که یک قبیله بومی در آمریکا بوده است، آشنا میشوند. این دو گروه از ابتدای ورود انگلیسیها، با یکدیگر اختلاف پیدا میکنند و به فکر مبارزه میافتند. اما جان اسمیت، که سردسته ملوانان انگلیسی به شمار میرود، مانند سایر همقطارانش فکر نمیکند. چراکه عاشقِ دختری به نام پوکاهانتس از قبیله پوهاتان شده است.
گفتنی است که جان اسمیت و پوکاهانتس، هر دو، شخصیتهای واقعی بودهاند. البته برخی از جزییات مربوط به آنها و رابطه عاشقانهشان تغییر کرده است (برای مثال، پوکاهانتس در آن زمان 11 یا 12 ساله بود؛ این در حالی است که فیلم او را مسنتر نشان میدهد). انیمیشن پوکاهانتس در هنگام اکرانش موفق بود، اما همچنان توسط بسیاری از صاحبنظران مورد نکوهش و انتقاد قرار میگیرد. چراکه تصویرسازی آن از مردم بومی آمریکا و مسافران انگلیسی، چندان مطابق با واقعیتهای تاریخی نیست. این فیلم در بعضی از نقدها به جعل تاریخ و نژادپرستی نیز متهم شده است.
انیمیشن Tarzan محصول سال 1999
صداپیشگان: تونی گلدوین، مینی درایور، گلن کلوز
فیلم تارزان، انیمیشن دیگری از عصر طلایی والت دیزنی در دهه 90 میلادی است. داستان درباره مردی به همین نام است که پس از مرگ والدینش در کنگو، توسط گوریلها بزرگ میشود. زندگی خوب او در کنار گوریلها زمانی مختل میشود که کاوشگران بریتانیایی، با هدف مطالعه حیوانات به جزیره میآیند. تارزان که توانسته همنوعانش را از نزدیک ببیند و مجذوب یکی از کاوشگران شده است، در میان دو دنیای متفاوت سردرگم میشود. او نمیداند که آیا بهتر است نزد گوریلها بماند، یا اینکه همراه با دوستان تازهاش به شهر برود.
کلیت فیلم، اقتباسی از داستان عامهپسند «تارزان» به قلم ادگار رایس باروز است که در سال 1914 نوشته شده. با وجود این، بخش عمدهای از روایت نیز کاملا بدیع به نظر میرسد. فیلم در حالی که عشق تارزان به جین را از داستان باروز برداشته، در بخشهای دیگری – مانند آنجا که یک پلنگ به والدین تارزان حمله میکند – ابتکار عمل به خرج داده است. فیلم با داستان زیبا و صمیمانهاش که با یک موسیقی گوشنواز از مارک مانسینا (با خوانندگی فیل کالینز) همراه شده، بهخوبی توانسته است که قلب مخاطبان را تسخیر کند. این است شاهکاری از استودیو دیزنی که به هیچ وجه نباید از دستش بدهید.
انیمیشن Treasure Planet محصول سال 2002
صداپیشگان: جوزف گوردون لویت، برایان مری، اما تامپسون
انیمیشن سیاره گنچ، یکی از فیلمهای والت دیزنی در اوایل دهه 2000 است که داستانش در آینده اتفاق میافتد. یعنی زمانهای که انسانها میتوانند با کشتی پرنده به فضا سفر کنند. داستان درباره جیم هاوکینز جوان است که گوی مرموزی را از یک خلبانِ در حال مرگ، دریافت میکند و متوجه میشود که این یک گوی معمولی نیست. زیرا نقشه سیاره گنج در آن حک شده است. او که به دنبال این سیاره و ثروت آن میگردد، سفری پرمخاطره را به فراسوی کهکشان آغاز میکند. چندین موجود فضایی نیز او را در این سفر که مملو از عجایب ناشناخته است، همراهی میکنند.
این فیلم که از رمان جزیره گنج (نوشته رابرت لویی استیونسون) الهام گرفته، داستان را از اواسط قرن هجدهم به آینده میبرد و شخصیتهای جدیدی نیز به آن اضافه میکند. سیاره گنج معمولا به دلیل تصویرسازی خیرهکننده از فضا، داستان مهیج و بهرهگیری خلاقانه از منبع اقتباسش ستوده میشود. همین خصوصیات فیلم است که آن را تبدیل به یکی از بهترین انیمیشنهای کلاسیک دیزنی کرده است. با تماشای سیاره گنج، شاهد اثری متفاوت خواهید بود که تا اندازهای هم یادآور انیمههای ژاپنی است.
انیمیشن The Sword in the Stone محصول سال 1963
صداپیشگان: سباستین کبت، کارل سونسون، ریکی سورنسن
انیمیشن شمشیر در سنگ (اقتباسشده از رمانی به همین نام، نوشته تی اچ وایت) تا حدودی قدیمیتر از بقیه فیلمهای والت دیزنی در این فهرست است. اما دستکمی از سایر انیمیشنهایی که تا اینجا نام بردهایم ندارد. فیلم به قصه پسری جوان و یتیم میپردازد که به صورت اتفاقی، با مرلین جادوگر ملاقات میکند. وقتی مرلین با این پسر آشنا میشود، تصمیم میگیرد که معلومات خود را به وی آموزش دهد.
شمشیر در سنگ، مانند منبع اقتباسش، پیشدرآمد داستانهای شاه آرتور از کملوت است. فیلم موفق میشود که روایتی جذاب و سرگرمکننده را ارائه دهد و به رمانی که از آن الهام گرفته، وفادار بماند (البته در مواقعی هم اینطور نیست، مثل زمانی که شخصیت رابین هود را در داستان مشاهده میکنیم). همچنین جالب است بدانید که این فیلم، یکی از ده فیلم پرفروش در سال 1963 بود و در نقدها نیز مورد ستایش قرار گرفت. پس اگر به دنبال انیمیشنی خوشساخت و تحسینشده از دیزنی هستید، پیشنهاد ما این است که فیلمِ شمشیر در سنگ را تماشا کنید.
انیمیشن Peter Pan محصول سال 1953
صداپیشگان: بابی دریسکال، کاترین بومن، هانس کانرید
تعداد زیادی از فیلمها دست به اقتباس از نمایشنامه پیترپن زدهاند، اما هیچکدام به زیبایی و جذابیت انیمیشن دیزنی نیستند.
پیترپن، انیمیشن پرآوازه دیگری است که در دوران حیات والت دیزنی ساخته شد و تقریبا هفتاد سال از زمان اکرانش میگذرد. در این فیلم با بچههای دارلینگ (وندی، مایکل و جان) آشنا میشویم که توسط پیترپن به یک سرزمین جادویی برده میشوند. آنها در ادامه با کودکان گمشده ملاقات میکنند، وارد یک ماجراجویی هیجانانگیز میشوند و عجایب فراوانی را به چشم میبینند. کمی بعد با کاپیتان هوک، دشمن پیترپن، نیز مواجه میشوند که همواره یکی از مشهورترین آنتاگونیستهای دیزنی بوده است.
این فیلم، اقتباسی از نمایشنامه «پیترپن یا پسری که بزرگ نمیشود» نوشته جیمز بری است و تا حد امکان، به داستان اصلی وفادار مانده است. چیزی که استودیو دیزنی به داستان اضافه کرده، آهنگهای خاطرهانگیز و مناظر رنگارنگ نِوِرلند است. هردو به فیلم جذابیتی دادهاند که تماشای آن بعد از گذشت هفتاد سال، هنوز بیننده را شگفتزده میکند. از میان آهنگهای ماندگار فیلم میتوان به قطعه You Can Fly, You Can Fly اشاره کرد که آن را پس از نخستین دیدار بچهها با پیترپن میشنویم. در صحنهای که آنها همراه با پیترپن پرواز میکنند تا در پایان مسیر، قدم در سرزمین خیالی «ناکجا» بگذارند.
انیمیشن The Rescuers محصول سال 1977
صداپیشگان: باب نیوهارت، اوا گابور، جرالدین پیج
نجات دهندگان، جزو انیمیشنهای کمتر مشهور اما فوقالعاده دیزنی در پنجاه سال گذشته است. شاهکاری که هرچند شهرت زیادی نسبت به سایر فیلمهای استودیو ندارد، اما گوهر درخشانی است که به چند بار تماشا میارزد. داستان فیلم، حول محور انجمنی به نام نجاتدهندگان میچرخد که دو موش حرفهای را مامور کرده است تا برای انجام عملیاتی ویژه به لوییزیانا بروند. ماموریت آنها این است که دختری به نام پنی را از دست جنایتکاران نجات دهند. او برای یافتن الماسی ارزشمند، توسط یک پیرزن شرور و نوچههایش ربوده شده است و حالا به کمک نیاز دارد.
انیمیشن نجاتدهنگان، زمانی ساخته و اکران شد که حدود یک دهه از فقدان والت دیزنی میگذشت. این فیلم که بر اساس مجموعه کتابهایی به همین نام (اثر مارگری شارپ) ساخته شده، اقتباسی مستقیم نیست بلکه فقط بخشهایی از رمان را مورد اقتباس قرار میدهد. بنابراین با تماشای فیلم، تغییرات زیادی را در بسیاری از فصول داستان مشاهده میکنیم. تقریبا سیزده سال بعد از انتشار فیلم نجاتدهندگان، دنباله سینمایی آن نیز در سال 1990 به روی پرده رفت.
انیمیشن The Hunchback of Notre Dame محصول سال 1996
صداپیشگان: تام هولس، دمی مور، آنتونی جی
گوژپشت نتردام، فیلمی است که در دوره رنسانس دیزنی منتشر شد و در سایه فیلمهایی همچون شیرشاه و علاءالدین قرار گرفت. از این رو، به رغم آنکه شاهکار حیرتانگیزی در فیلمشناسی دیزنی به حساب میآید، شهرت آن کمتر از فیلمهای نامبرده است. داستان بر گوژپشتی به نام «کوازیمودو» تمرکز دارد که پس از مرگ مادرش به دست قاضی کلود فرولو، در برج ناقوس کلیسا پنهان شده است و از انسانها دوری میکند. وقتی او توسط دختری به نام اسمرالدا از میان جمعیت خشمگین نجات مییابد، این دو با هم دوست میشوند و به یکدیگر کمک میکنند تا فرولوی شرور را شکست دهند.
این فیلم، اقتباسی از رمان گوتیک فرانسوی به همین نام (نوشته ویکتور هوگو) در سال 1831 است. انیمیشن والت دیزنی اگرچه تمام شخصیتهای اصلی را دارد، اما تغییرات زیادی در داستان اصلی ایجاد شده تا فیلم برای کودکان مناسب باشد. با وجود این، فیلم همچنان موفق شده است مضامین رمان را چنان که باید و شاید به تصویر بکشد. گفتنی است که موسیقی این فیلم، از جمله آهنگ Hellfire که آن را با صدای تونی جی در نقش فرولو میشنویم، هنوز هم یکی از بهترین ساختههای آلن منکن در کارنامه موسیقایی اوست.
انیمیشن Robin Hood محصول سال 1973
صداپیشگان: پیل هریس، پیتر آستیناو، تری توماس
این فیلم محصول 1973، داستان رابین هود یاغی را دنبال میکند که یک روباه جنگجو و طرفدار محرومان است. او همراه با مردم علیه جان، شاهزاده ناتینگهام، و داروغه ظالم این شهر میجنگد. رابین و دستیارش، جان کوچولو، در کنار گروهی از مردان مبارز به یاری ضعفا میروند و پولی را که از ثروتمندان دزدیدهاند به مردم فقیر میدهند. او همچنین در تلاش است که با دوشیزه ماریان، معشوقه زیبای خود، ازدواج کند.
انیمیشن رابین هود، اقتباسی منحصربهفرد از یک داستان عامیانه انگلیسی به همین نام است. داستانی که قدمتش به ابتدای قرن پانزدهم برمیگردد و از دوران سینمای صامت، دستمایه جذابی برای ساخت فیلمهای سینمایی بوده است. انیمیشن والت دیزنی هم، از این داستان عامیانه برای خلق روایت بازیگوشانه و طنزآمیز خود استفاده میکند. با این تفاوت که همه شخصیتهای داستان به جای آنکه شکل و ظاهر انسانی داشته باشند، در قالب حیواناتی سخنگو به تصویر کشیده شدهاند. به همین دلیل، رابین هود یکی از فیلمهایی است که به نظر میرسد قابل بازسازی در آینده نیستند و دیزنی نمیتواند نسخهای لایواکشن از روی آنها بسازد.
انیمیشن The Black Cauldron محصول سال 1985
صداپیشگان: گرند باردسلی، سوزان شریدان، فردی جونز
دیگ سیاه، اولین انیمیشن دیزنی بود که رده سِنی PG را از انجمن فیلم آمریکا دریافت کرد. داستان در یک سرزمین خیالی روایت میشود و درباره پسر قهرمانی به نام تاران است. او نوجوان شجاعی است که وظیفه دارد از خوک جادویی هن ون، در برابر پادشاه شاخدار شیطانی محافظت کند. پس از آنکه سربازان پادشاه او را دستگیر میکنند، تاران با سایر اسیرانی که در بند پادشاه هستند آشنا میشود. آنها با هم متحد میشوند تا با نابود کردن دیگ سیاه، که پادشاه شاخدار با استفاده از آن میتواند بر دنیا مسلط شود، از سیطره نیروهای اهریمنی بر جهان جلوگیری کنند.
دیگ سیاه، یکی از نزدیکترین فیلمهای دیزنی به ژانر وحشت است که این استودیو را تا مرز ورشکستگی پیش برد. این فیلم که از مجموعه رمانهای «سرگذشت پرایدین» اقتباس شده، هم در گیشه و هم در نقدها متحمل شکست سنگینی شد. رمانهای مذکور که همگی بر اساس اساطیر ولزی نوشته شدهاند، اثری از یک نویسنده آمریکایی به نام لوید الکساندر هستند. دیگ سیاه به رغم فروش اندک و نقدهای ناامیدکنندهای که هنگام اکرانش دریافت کرد، امروزه طرفدارانی دارد که آن را یکی از بهترین فیلمهای دیزنی در تمام دوران میدانند. فیلمی با لحن تیره و فضای منحصربهفرد که بعید است مشابهی در میان آثار کلاسیک استودیو داشته باشد.
شما به کدام یک از انیمیشنهایی که نامشان را ذکر کردیم، علاقه دارید؟ نظرتان را برای مخاطبان سایت سرگرمی بنویسید.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید