جهان هنوز برای پذیرش ربات‌های انسان‌نما آماده نیست

بنیان‌گذار شرکت iRobot و از برجسته‌ترین متخصصان رباتیک، نسبت به شکل‌گیری حباب سرمایه‌گذاری در حوزه ربات‌های انسان‌نما هشدار داده است.

رادنی بروکس و دیگر کارشناسان معتقدند که با وجود تزریق میلیاردها دلار سرمایه خطرپذیر به صنعت ربات‌های انسان‌نما، هنوز زمان به‌کارگیری گسترده این فناوری فرا نرسیده است.

این دانشمند مشهور رباتیک و بنیان‌گذار شرکت iRobot، در مقاله‌ای تازه از رشد غیرمنطقی سرمایه‌گذاری در حوزه ربات‌های انسان‌نما انتقاد کرده است. به گفته‌ی او، با وجود سرمایه‌گذاری‌های عظیم در شرکت‌هایی نظیر Figure، این ربات‌ها هنوز قادر به یادگیری مهارت‌های ظریف حرکتی مانند استفاده دقیق از دستان نیستند و از این رو، در عمل کارایی چندانی نخواهند داشت.

دیدگاه بروکس شاید برای برخی از سرمایه‌گذاران خطرپذیر تعجب‌آور باشد، اما بسیاری از متخصصان رباتیک و هوش مصنوعی نیز پیش‌تر تأکید کرده‌اند که استفاده گسترده از ربات‌های انسان‌نما در زندگی روزمره، حداقل تا چند سال آینده و شاید بیش از یک دهه دیگر، امکان‌پذیر نیست.

چالش‌های پیش رو

فادی سعد، از شرکای موسس شرکت سرمایه‌گذاری Cybernetix Ventures و یکی از بنیان‌گذاران پیشین MassRobotics، اظهار داشت: «به‌جز ماموریت‌های فضایی که می‌توان به جای فضانوردان از ربات‌های انسان‌نما استفاده کرد، هنوز بازار بزرگی برای این فناوری وجود ندارد.»

او افزود: «افرادی که برای نخستین بار این ربات‌ها را می‌بینند، از پیشرفت‌های اخیر شگفت‌زده می‌شوند، اما ما همچنان نسبت به کاربرد واقعی و درآمدزایی آن‌ها محتاط و پر از تردید هستیم.»

به گفته سعد، مسائل ایمنی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در مسیر توسعه ربات‌های انسان‌نماست، به‌ویژه زمانی که این ربات‌ها در کنار انسان‌ها در محیط‌هایی مانند کارخانه یا خانه فعالیت کنند. او هشدار داد: «اگر این ربات روی حیوان خانگی یا کودکی بیفتد، می‌تواند آسیب‌زا باشد. افزون بر آن، تصور کنید چنین رباتی در خانه حضور دارد؛ اگر هک یا دچار اختلال شود، چه پیامدی خواهد داشت؟»

زمان نامعلوم تحقق فناوری

زمان‌بندی توسعه این فناوری نیز برای سرمایه‌گذاران مسئله‌ای کلیدی است. سانیا فیدلر، معاون پژوهش هوش مصنوعی در شرکت انویدیا، در گفت‌وگویی با TechCrunch مقایسه‌ای میان وضعیت کنونی ربات‌های انسان‌نما و موج اولیه‌ی خودروهای خودران انجام داده است. او گفت: «در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ تصور می‌شد خودروهای خودران به‌زودی فراگیر می‌شوند، اما دیدیم که این مسیر بسیار دشوارتر از پیش‌بینی‌ها بود. ربات‌های انسان‌نما نیز با همین چالش روبه‌رو هستند.»

بیل دالی، دانشمند ارشد انویدیا نیز با این دیدگاه موافق است. این در حالی است که خود انویدیا نیز در حال سرمایه‌گذاری گسترده بر زیرساخت‌های لازم برای شرکت‌های فعال در حوزه ربات‌های انسان‌نماست.

ست وینتراوث، شریک صندوق سرمایه‌گذاری Eclipse، نیز با اشاره به پیچیدگی فنی این سیستم‌ها گفت: «در حالی که نرم‌افزارها معمولا برای شش درجه آزادی طراحی می‌شوند، ربات‌های انسان‌نما بیش از شصت درجه آزادی دارند. این یعنی توسعه نرم‌افزار و حفظ بهره‌وری اقتصادی در این مقیاس بسیار دشوار است. ما هنوز در مراحل ابتدایی هستیم.»

نمونه‌های فعلی و محدودیت‌ها

نمونه‌های موجود نیز گویای همین چالش‌ها هستند. شرکت تسلا از سال ۲۰۲۱ پروژه ساخت ربات انسان‌نمای خود موسوم به Optimus را آغاز کرد و وعده داد که تا سال ۲۰۲۳ آن را عرضه خواهد کرد. اما در رویداد «We, Robot» در سال ۲۰۲۴ مشخص شد که بسیاری از حرکات این ربات‌ها توسط اپراتورهای انسانی از پشت‌صحنه کنترل می‌شوند. تسلا اکنون اعلام کرده است که فروش این ربات‌ها را از سال ۲۰۲۶ آغاز خواهد کرد.

استارتاپ Figure نیز که در آخرین جذب سرمایه خود در سپتامبر با ارزش‌گذاری ۳۹ میلیارد دلار روبه‌رو شد، با تردیدهایی درخصوص میزان واقعی ربات‌های عملیاتی خود مواجه است.

نگاهی به آینده

با‌این‌حال، کارشناسان معتقدند که این به معنای پایان راه نیست. بروکس نیز اذعان دارد که ربات‌های انسان‌نما در آینده نقشی خواهند داشت، اما احتمالا شکل و ساختاری متفاوت با تصور فعلی ما خواهند داشت؛ ربات‌هایی با چرخ یا اجزایی غیربشری که تا تحقق آن‌ها هنوز بیش از یک دهه فاصله داریم.

در عین حال، شرکت‌هایی مانند Proception و Loomia در حال کار روی فناوری‌هایی برای ارتقای مهارت لمسی ربات‌ها هستند. همچنین استارتاپ K-Scale Labs تنها در پنج روز نخست عرضه اولیه ربات خود بیش از ۱۰۰ پیش‌سفارش دریافت کرد و شرکت Hugging Face نیز تنها در پنج روز، با عرضه نسخه رومیزی ربات Reachy Mini، بیش از یک میلیون دلار فروش ثبت کرد.