-
0/10
برترین شاهکارهای نادیدهگرفتهشدهی استودیو جیبلی
روانشناسی پیچیدهی انسان و مسائل اجتماعی
برترین شاهکارهای نادیدهگرفتهشدهی استودیو جیبلی، با دوری از هیاهو، حقیقتِ لطیف و انسانی داستانگویی را به تماشا مینشانند و یادآور میشوند که زیبایی حقیقی، گاه در سکوت و فراسوی نورهای پرزرقوبرق نهفته است.
استودیو جیبلی با خلق آثاری پویانمایی که درعین پرداختن به درونمایههایی عمیق و پیچیده، از موسیقیهایی بینقص و تصاویری پرشکوه بهره میبرند، تحت هدایت هنرمندانهی هایائو میازاکی و ایسائو تاکاهاتا، تحسینی جهانی را بهدست آورده است. این آثار با انیمیشنی در سطح شایستگیهای اسکار، جوایز معتبری را تصاحب کردند و به نشانهای ماندگار در فرهنگ عامه بدل شدند.
بااینحال، علیرغم همۀ این ستایشها، کمترشناختهشدهترین آثار این استودیو هرگز نتوانستند به اندازۀ کلاسیکهایی همچون قلعۀ متحرک هاول یا شهر اشباح، مخاطبان گستردهای را به خود جذب کنند. این فیلمها که اغلب از جادو و هیولای آشنا دوری میگزینند، به کاوش در زندگی روزمره، روانشناسی پیچیدهی انسان و مسائل اجتماعی میپردازند. آثاری مانند «زهرهی شعلهور» (Only Yesterday) که با ظرافتی بینظیر گذر از کودکی به بزرگسالی را روایت میکند، یا «آوای قلب» (Whisper of the Heart) که داستان نخستین عشق و کشف استعداد را به تصویر میکشد، نمونههای درخشان این گروهاند. بااینوصف، این عناوین مهجورمانده از همان دستهای بااستعداد سربرآوردهاند و گنجینهای سینمایی را حفظ کردهاند که امروزه یافتن آن دشوار است. این امر مرهون توجه به جزئیاتی باشکوه و موسیقیهایی لطیف است که مستقیماً با جان بیننده سخن میگویند. برترین شاهکارهای نادیدهگرفتهشدهی استودیو جیبلی، با دوری از هیاهو، حقیقتِ لطیف و انسانی داستانگویی را به تماشا مینشانند و یادآور میشوند که زیبایی حقیقی، گاه در سکوت و فراسوی نورهای پرزرقوبرق نهفته است.
The Cat Returns
داستان جذاب و دیدنی انیمه The Cat Returns در یک دنیای خیرهکننده تخیلی اتفاق میافتد؛ جایی که قهرمان و شخصیت اصلی داستان، که یک دختر بچه ژاپنی است، به قلمرو گربهها سفر میکند و به اندازه آنها کوچک میشود. این انیمه خارقالعاده، یکی از انیمههای استودیو جیبلی به شمار میرود که شاید آنگونه که شایستگیاش را داشت، شناخته نشد. در داستان این انیمه، پیامهای بسیار قابل تامل و مهمی به مخاطب منتقل میشود؛ اما مهمترین پیامی که در این داستان نهفته است، اهمیت باور هر فرد به خود است.
اگرچه انیمه بازگشت گربه سعی در افزایش سطح اعتماد به نفس بینندگان خود دارد، اما از طرفی، به خلاقیت و تلاش بیپایان برای ساختن چیزی معنادار نیز میپردازد. “هرگاه کسی چیزی را با تمام وجود خود بیافریند، به خلقت خود، روح میبخشد.” یکی از بهترین دیالوگ ها در انیمه The Cat Returns است که نشان میدهد، خلق چیزهایی برای خود و متعهد بودن به آنها، میتواند بسیار تکاندهنده و تاثیربرانگیز باشد. هر لحظه از این انیمه ارزش تماشا کردن را دارد و به همین خاطر نیز، دیدن آن به همه کسانی که تا به امروز آن را مشاهده نکردهاند، به طور قطع، پیشنهاد میشود.
When Marnie Was There
یادگیری «بخشش» میتواند برای همه کار دشواری باشد؛ اما با این وجود، این امر، به خصوص در رابطه با کودکان صدق میکند. اگر کودکان به این واقعیت پی برند که کسی آسیب دیده است و یا با او بدرفتاری شده است، نمیتوانند متوجه بشوند که چرا فردی باید اینگونه به دیگران آسیب برساند و دلیل آن هم این است که هنوز یاد نگرفتهاند بزرگسالان موجودات معصومی نیستند. این موضوع، خط داستانی اصلی انیمه سینمایی شناخته شده با نام «زمانی که مارنی آنجا بود» (When Marnie Was There) میباشد که در واقع، بر اساس رمان نویسنده محبوب، Joan G Robinson، ساخته شده است.
داستان انیمه «زمانی که مارنی آنجا بود» در رابطه با دختری است که به خاطر بهبود یافتن وضع سلامتی خود به حومه شهر نقل مکان بود. با پیش رفتن داستان، قهرمان و شخصیت اصلی در آنجا با دختری مرموز آشنا میشود که به نظر میرسد هم سن و سال خودش باشد. این کارکتر در عمارتی آن سوی دریاچه زندگی میکند؛ با این حال زمانی که یک خانواده به آن عمارت نقل مکان می کنند همه چیز به صورت عجیبی پیش میرود. قهرمان وارد اتاق آن دختر در عمارت میشود و در آنجا دفتر خاطرات دوستش را میبیند که اکنون او را رها کرده است و به همین خاطر نیز از او آزرده خاطر است.
From Up On Poppy Hill
فیلم From Up On Poppy Hill با تصاویری زنده و با جزئیاتی حیرتآور در هر فریم، و همچنین موسیقیای که تلفیقی از جاز و موسیقی سنتی ژاپن است، خود را متمایز میسازد. اثر حاضر همچنین با دوری از فانتزیهای اسطورهای مرسوم استودیو، به کاوش درونمایههایی واقعگرا و تفکربرانگیز میپردازد و تصویری زمینی و ملموس از نوجوانی، زندگی جمعی و تأثیرات ماندگار بازسازی ملی را ترجیح میدهد. از این طریق، دامنۀ خلاقانهی معمولِ مرتبط با گنجینۀ آثار این شرکت را بسط میبخشد.
با هدایت قهرمانان جذاب داستان، اومِی و شون متحد میشوند تا یک کلابهاوس قدیمی را از خطر تخریب نجات دهند و کمپین حفظ این بنا، خط دراماتیک اصلی روایت را شکل میدهد. از رهگذر این تقابل، آنها با گذشتههای شخصی پیچیده و احساسات درحالتغییرشان نسبت به یکدیگر روبرو میگردند. بنابراین، رشد درونی شخصیتها، آیینۀ میراث در معرض تهدید این ساختمان میشود و جایگاه فیلم را بهعنوان فصلِ بهناحق نادیده گرفتهشدهای در قصهگویی استودیو جیبلی تثبیت میکند. این اثر، با ظرافتی تحسینبرانگیز نشان میدهد که چگونه مبارزه برای حفظ یک بنای تاریخی میتواند استعارهای قدرتمند از حفظ خاطرات، هویت و پیوندهای انسانی باشد.
Porco Rosso
موقعیت مکانی فیلم پورکو روسو (Porko Rosso) در ایتالیا، سال هزار و نهصد و سی است و داستان آن نیز در رابطه با یک خلبان کهنه کار جنگ جهانی اول به نام مارکو پاگوت (Marco Pagot) است. این خلبان به دلایلی نفرین شده است و به همین خاطر نیز اکنون به عنوان یک خوک زندگی میکند. او با تعقیب دزدان دریایی که آبهای آدریاتیک (Adriatic Sea) را طی میکنند، زندگی خود را به عنوان یک شکارچی فضل میگذارند.
انیمه سینمایی پورکو روسو، به طرز بسیار ماهرانهای، ماجراجویی، روایات عاشقانه و ژانر کمدی را نیز در هم آمیخته است. در ادامه داستان ما میبینیم که پورکو خود را در رقابت با یک خلبان آمریکایی میبیند. کمدی و قسمتهای خندهدار این فیلم خارقالعاده، به خاطر نگرشهای بدبینانه پورکو، رفتارهای عجیب و غریب کارکترهای دیگر این انیمه و شرایط خندهدار و غیر منطقی مختلفی است که پورکو در آن قرار میگیرد.
Whisper Of The Heart
Whisper Of The Heart با کنار گذاشتن عناصر فانتزی، در زمرۀ کمتر شناختهشدهترین آثار استودیو جیبلی جای میگیرد. این فیلم که اغلب در فهرستهای پرطرفدار آثار میازاکی نادیده گرفته میشود، به کاوشی عمیق در درونمایههایی اساسی مانند رشد شخصی، نخستین عشق و تعارضهای خانوادگی میپردازد. قهرمانِ باانگیزه و خلاق داستان، شور و بیقراری جوانی هنرمند را به تصویر میکشد که در جستوجوی معنای زندگی است و همزمان، با انتظارات و تردیدهای اجتنابناپذیر خود در مسیر رسیدن به بزرگسالی دستوپنجه نرم میکند.
صحنۀ بهیادماندنی اجرای ترانهی Take Me Home, Country Roads، پیوندی عاطفی و هنری میان فیلم و مخاطب ایجاد میکند؛ گویی این ترانه، هم احساسات شخصیت اصلی را بازمیتاباند و هم آرزوهای نهفتۀ تماشاگر را نمایان میسازد. این لحظۀ اشتراکی، یکی از ماندگارترین سکانسهای پویانمایی سینما را خلق میکند و ثابت مینماید که یک داستان الهامبخش، حتی بدون آرایههای اسطورهای نیز میتواند تأثیری ژرف و پایدار بر جای گذارد و شایستۀ تقدیری فراگیر باشد. فیلم با ظرافتی مثالزدنی نشان میدهد که جادوی واقعی، در دل تلاشهای صادقانۀ انسانی و کشف استعدادهای نهفته نهفته است.
Ocean Waves
با رویکردی متعادل و برشی از زندگی واقعی، فیلم Ocean Waves تنها در خاطرۀ معدودی باقی مانده و عمدتاً در فهرست گستردۀ آثار استودیو جیبلی نادیده گرفته میشود؛ بهویژه از سوی تماشاگرانی که در پی جلوههای جادویی و باشکوه هستند. این اثر که حاصل تلاش گروهی از اعضای جوانتر استودیو است، با وجود بودجۀ محدود، زمان ناچیز و تعارضهای مکرر تولید که همواره ادامۀ کار را تهدید میکرد، در تصویرکردن روتین روزمرۀ مدرسه با بینشی قابلتوجه و صمیمیتی تحسینبرانگیز درخشان عمل میکند.
داستان، تاکو را دنبال میکند که در کنار بهترین دوستش، یوتاکا، شیفتۀ دانشآموز تازهوارد، ریکاکو، میشود و این جاذبه، اصطکاک عاطفی موتور محرکۀ تمام پیرنگ را روشن میکند. از خلال تنشهای پیرامون این دختر، دو دوست با مسائل حلنشدۀ خود روبرو میشوند، به شیوههایی غیرمنتظره پخته میگردند و اشکالی از عاطفه را کشف میکنند که فراتر از رابطهای مرسوم میان یک زوج اصلی گسترش مییابد. همین ویژگیها سبب میشود این فیلم، اگرچه آرام و بیادعا، همچون گوهری نایاب و پرطنین در حافظۀ سینمایی باقی بماند. این اثر اثبات میکند که عمیقترین احساسات، غالباً در سادهترین و ملموسترین لحظات زندگی جاریاند.
My Neighbors The Yamadas
همسایههای من یامادا، بهعنوان نخستین اثر پویانمایی دیجیتال استودیو جیبلی، با وجود نوآوریهای فنی، خطتولید پیشگامانه و فاصلهگیری از تکنیک سل انیمیشن، همچنان یکی از کمتر دیدهشدهترین آثار هایائو میازاکی محسوب میشود. بصریت مینیمال و آبرنگی این اثر، سبکی ساده را ارائه میدهد که بینندگان عادتکرده به قلمرنگهای پرشکوه استودیو را اندکی به چالش میکشد. روایت نیز، به جای سفر به قلمروهای خیالی، موجودات جادویی یا رویاروییهای قهرمانانه، بر زندگی یک خانوادهی معاصر متمرکز است و بر لذتها و رنجهای معمولی تأکید میورزد.
طنز و صحنهپردازیهای فیلم، از فضای متعارف خانوارهای ژاپنی الهام گرفتهاند که این موضوع میتواند برای مخاطبان ناآشنا با این فرهنگ یا تعارضهای رایج خانوادگی، فاصله ایجاد کند. همچنین، ریتم اثر بیشتر بر پایهی پانچلاینهای ظریف و غیرمستقیم استوار است تا شوخیهای گسترده. بااینهمه، فیلم به درونمایههایی جهانی چون ازدواج، پیوندهای نسلی و کهولت میپردازد و از این طریق، همدلی تماشاگرانی را جلب میکند که ظاهر متمایز و مشاهدهی استادانهی آن از زندگی روزمره را میستایند. این اثر، گواهی بر توانایی رسانهی پویانمایی در بازتاب سادگیهای عمیقاً انسانی است.
The Tale Of The Princess Kaguya
داستان شاهدخت کاگویا در زمرهی ظریفترین و تأثیرگذارترین تولیدات در تاریخ پویانمایی جای میگیرد، اما همچون گوهری کمترشناختهشده از استودیو جیبلی باقی مانده است. روایت، سرنوشت دخترک ریزی را دنبال میکند که با شتابی حیرتآور به بانوی جوان و مسحورکنندهای بدل میشود، درحالیکه تقدیر حقیقیاش در پردهای از رمز و راز پنهان است. این چارچوب، بیننده را به تأملی ژرف دربارهی مفاهیمی چون آزادی، تکلیف و لذتهای ناپایدار فرامیخواند.
شیوهی انیمیشنِ قلمضربهای، هزینههای تولید را بهحدی افزایش داد که این فیلم در زمان اکران، بهعنوان یکی از پرهزینهترین آثار پویانمایی ساختهشده در ژاپن ثبت شد. بااینحال، این سرمایهگذاری در گیشه توجیه اقتصادی نیافت و غیاب آن از فهرست آثار جریان اصلی استودیو، سبب شد تا حتی در میان هواداران پرقدمت نیز، بیشتر بهعنوان یک اثر سینمای هنری شناخته شود تا فیلمی خانوادگی و فراگیر. این اثر، با ریتمی شاعرانه و تصاویری که همچون نقاشیهای کهن جان میگیرند، میراثی یگانه از احساس و زیباییشناسی را به جای گذاشته است.
Pom Poko
فیلم پامپوکو با دوری از روایتگری خطی یا کودکمحور، جایگاه خود را بهعنوان اثری کمتر دیدهشده از استودیو جیبلی، با پرداختن به درونمایههایی جدی و جسارت در تغییرهای لحنی بهدست میآورد. این اثر با ایجاد تعادل میان کمدی، نقد اجتماعی و لحظههایی از درام تلخ، داستان تانوکیهای تغییر شکلدهنده را دنبال میکند که در برابر گسترش بیرویهی شهری مقاومت میکنند. فیلم با صداقتی بیپروا، نابودی فزایندهی زیستگاهها را بررسی میکند و نقش مخاطب را در بحرانهای زیستمحیطی به او یادآور میشود.
پایان تلخوشیرین فیلم، زیبایی منحصربهفرد آن را تضمین میکند؛ جایی که تانوکیها نمیتوانند از نابودی خانهی خود جلوگیری کنند و این، هم شخصیتها و هم بینندگان را در اندوهی مشترک رها میسازد. بنابراین، این اثر از طریق پرداختی بالغانه و شجاعانه به موضوعی که همچنان اضطراری است، دست به نوآوری میزند. پامپوکو ثابت میکند که پویانمایی میتواند بهشیوهای عمیق با اخلاق زیستمحیطی درگیر شود و مخاطب را به تأمل در الگوهای مصرف در جامعهی معاصر در سراسر جهان وادارد. این فیلم، بیانیهای هنرمندانه و اثرگذار در دفاع از همزیستی انسان و طبیعت است.
Only Yesterday
فیلم Only Yesterday با بررسی گذار از دوران کودکی به بزرگسالی، بهرغم تحسین منتقدان در ژاپن، کمتر دیدهشدهترین اثر استودیو جیبلی محسوب میشود. این اثر، با کنار گذاشتن فانتزیهای پرهیجان، لحنی شخصی و صمیمی و داستان تائوکو، کارمندی بیستوهفتساله را روایت میکند که به روستا پناه میبرد و از طریق یادآوری خاطرات حسی، بار دیگر شیفتگیهای دوران مدرسه، انتظارات خانواده و ناامیدیهای شکلدهندهی خود را واکاوی میکند و فضایی آرام اما عمیقاً تأثیرگذار میآفریند.
روایت، با پرداختن به موضوعات پیچیدهای چون هویت فردی، استقلال زنان و فشارهای اجتماعی، بهلطف نویسندگی ظریف و روابط صادقانهی شخصیتها، همچنان قابل درک و تازه به نظر میرسد. درعینحال، لذتهای سادهی روزمرهای چون آیینهای برداشت محصول و غذا خوردن در کنار یکدیگر، در کانون توجه قرار میگیرند. بااینحال، تأخیر قابلتوجه در اکران این فیلم در آمریکای شمالی، موجب آشنایی محدود مخاطبان غربی با آن شده و جایگاهش را بهعنوان یکی از مهجورترین آثار استودیو تثبیت کرده است. این فیلم، گنجینهای پنهان است که بینش ظریف و تصویری لطیف از رشد شخصیت را، دور از هیاهوی رایج، به بیننده تقدیم میکند.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید