آیا گوشی‌ها به ۲۴ گیگابایت رم نیاز دارند

امروزه گوشی‌های هوشمند با ۱۲، ۱۶ و حتی ۲۴ گیگابایت رم عرضه می‌شوند، ظرفیت‌هایی که پیشتر تنها مختص رایانه‌های رده‌بالا بودند. اما آیا واقعا گوشی‌های اندرویدی پرچمدار به این حجم از حافظه نیاز دارند؟

در این گزارش، به بررسی عملکرد اندروید در مدیریت رم، تاثیر کمبود حافظه، نقش رم مجازی (Virtual RAM) و میزان استفاده واقعی از رم در دستگاه‌های پرچمدار می‌پردازیم.

چرا رم گوشی همیشه پر به‌نظر می‌رسد؟

اندروید بر این اصل استوار است که رم آزاد، رم هدررفته است. این سیستم عامل ترجیح می‌دهد تمام رم موجود را با کش کردن برنامه‌ها و داده‌های اخیرا استفاده‌شده پر کند، نه اینکه آن را بیکار بگذارد. به‌همین‌دلیل، حتی وقتی برنامه‌ها باز نیستند، رم به‌شکل پر نمایش داده می‌شود. این یک طراحی عمدی برای حداکثر بهره‌وری و پاسخگویی سریع‌تر است.

مدیریت رم در اندروید از دو بخش تشکیل شده است:

• رم فیزیکی (RAM): برای پردازش‌های فعال.
• zRAM: بخشی از رم که به‌عنوان فضای فشرده‌سازی شده (Swap) استفاده می‌شود.

وقتی رم پر می‌شود، اندروید صفحات حافظه کم‌استفاده را در zRAM فشرده می‌کند (مثلا فشرده‌سازی ۱۲۸ کیلوبایت به ۶۴ کیلوبایت). این کار از بسته شدن ناگهانی برنامه‌ها جلوگیری کرده و مانع از استهلاک حافظه داخلی بر اثر نوشتن‌های مکرر. اما فضای Swap محدود است. معمولا سازندگان گوشی‌ها حداکثر چند گیگابایت برای zRAM در نظر می‌گیرند. اگر فشار روی رم و zRAM بیش از حد شود، مدیر حافظه کم (LMK) وارد عمل شده و بر اساس اولویت، برنامه‌های پس‌زمینه را می‌بندد.

وقتی رم کم می‌آید، چه اتفاقی می‌افتد؟

کاهش سرعت: چون سیستم باید داده‌های فشرده‌شده در zRAM را باز کند، بار اضافی روی پردازنده ایجاد می‌شود.

جابجایی بین برنامه‌ها (App Reloads): اگر رم تمام شود، اندروید برنامه‌های قدیمی‌تر را می‌بندد و هنگام بازگشت به آنها، دوباره بارگذاری می‌شوند.

کاهش نرخ فریم: پردازش همزمان داده‌های فشرده‌شده ممکن است باعث کاهش فریم ریت شود.

البته اندروید تا حد امکان از کرش کردن برنامه‌های پیش‌زمینه جلوگیری می‌کند و ترجیح می‌د‌هد برنامه‌های کم‌اهمیت‌تر را قربانی کند.

آیا واقعا به رم بیشتر نیاز داریم؟

برای کاربران معمولی (پیام‌رسانی، وبگردی، شبکه‌های اجتماعی): ۸ گیگابایت رم کافی است.

گیمینگ و مالتی تسکینگ سنگین: ۱۲ گیگابایت تعادل خوبی بین عملکرد و هزینه ارائه می‌دهد.

کاربردهای خاص (سامسونگ دکس، تدوین ویدیو، هوش مصنوعی محلی): ۱۶ گیگابایت یا بیشتر ممکن است مفید باشد.

برخی تست‌ها نشان می‌دهند که حتی با ۱۲ گیگابایت رم، ده‌ها بازی سنگین مانند Genshin Impact بدون بسته شدن در پس‌زمینه باقی می‌مانند.

اما استثناهایی هم وجود دارد؛ هوش مصنوعی روی دستگاه (مثل Gemini Nano گوگل یا Galaxy AI سامسونگ) نیازمند رم بالاست.

تدوین ویدیوهای ۴K یا عکس‌های ۱۰۸ مگاپیکسلی به فضای حافظه زیادی احتیاج دارند.

رم مجازی (Virtual RAM): راه‌حل موقت، نه جایگزین واقعی

برخی سازندگان با قابلیت رم پلاس (RAM Plus) ادعا می‌کنند که با تبدیل بخشی از حافظه داخلی به فضای Swap، رم دستگاه را افزایش می‌دهند. اما واقعیت این است که حافظه داخلی بسیار کندتر از رم واقعی است و استفاده از آن به‌عنوان رم، باعث کاهش محسوس سرعت می‌شود.

استهلاک حافظه داخلی: فلش مموری گوشی‌ها تحمل نوشتن‌های مکرر را ندارد و این کار عمر آن را کاهش می‌دهد.

تبلیغات گمراه‌کننده: یک گوشی با ۶ گیگابایت رم + ۶ گیگابایت رم مجازی، هرگز عملکردی مشابه یک دستگاه با ۱۲ گیگابایت رم واقعی ندارد.

راهکار: اگر به رم بیشتر نیاز دارید، گوشی با رم فیزیکی بالاتر بخرید، نه اینکه به رم مجازی تکیه کنید.

چرا گوشی‌ها امروزه رم بیشتری از لپ‌تاپ‌ها دارند؟

۱. تفاوت در معماری مدیریت حافظه:

ویندوز و مک: با اتکا به حافظه Swap روی SSDهای پرسرعت، از رم کمتری استفاده می‌کنند.

اندروید: برای جلوگیری از تعویض مداوم با حافظه داخلی که کندتر و کم‌مقاومت است، به رم فیزیکی بیشتری نیاز دارد.

۲. انتظارات کاربران:

کاربران امروز توقع دارند بین بازی، تماس ویدیویی، دوربین و شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت جابجا شوند.

برنامه‌های جدید مثل پردازش تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی یا بازی‌های AR به رم بیشتری احتیاج دارند.

۳. رقابت بازار:

داشتن ۲۴ گیگابایت رم در مشخصات فنی، یک امتیاز تبلیغاتی است، حتی اگر برای اکثر کاربران ضروری نباشد.

چه مقدار رم واقعا لازم است؟

۸ تا ۱۲ گیگابایت برای اکثر کاربران کافی است.

۱۶ گیگابایت یا بیشتر فقط برای کاربران حرفه‌ای، گیمرها یا علاقه‌مندان به هوش مصنوعی محلی توصیه می‌شود.

رم بیشتر همیشه بهتر نیست، مگر اینکه واقعا نیاز داشته باشید. اندروید به‌خوبی از پس مدیریت رم برمی‌آید، اما رم مجازی هرگز جایگزین رم فیزیکی نخواهد شد.

در نهایت، اگر به‌دنبال بالاترین عملکرد هستید، بهتر است به جای تکیه بر اعداد بزرگ تبلیغاتی، نیازهای واقعی خود را در نظر بگیرید.